Behaalt u een positief rendement met uw geldmarkt-ETF?

Om in het huidige klimaat uw kapitaal volledig te behouden, dient u verder te kijken dan de standaard geldmarkt-ETFs.

Jose Garcia Zarate 24 september, 2012 | 8:00
Facebook Twitter LinkedIn

In uiterst onzekere tijden is het niet ongebruikelijk om te betalen voor het privilege van behoud van kapitaal. Beleggers waren dit jaar bereid om een premie te betalen in de vorm van negatieve rendementen op Duitse en Zwitserse staatsobligaties in ruil voor een veilige kortetermijnparkeerplaats voor hun geld. Over de al dan niet gezonde argumentatie achter die geldstromen kan eindeloos gediscussieerd worden, maar dat deze beleggers zich volledig bewust waren van de voorwaarden, is wel duidelijk.

Met andere woorden, ze wilden graag wat geld betalen om hun vermogen in stand te houden. Daar valt niets tegen in te brengen. Als beleggers echter gebruik gaan maken van kapitaalbehoudstrategieën vanuit de verwachting om geen kapitaal te verliezen en vervolgens ongemerkt verliezen oplopen, dan hebben we met een heel andere situatie te maken. Dat was wellicht het geval voor beleggers in sommige Europese geldmarkt-ETFs.

Risicoloos instrument
Een groot deel van de beleggers in geldmarktfondsen is niet op zoek naar financieel gewin, maar eerder naar een vrijwel risicoloos instrument om contanten te 'parkeren' tijdens overgangsperiodes of onzekerheid bij hun besluitvorming over vermogensallocatie. Ze doen dat doorgaans in de veronderstelling dat rendementen na aftrek van vergoedingen idealiter marginaal hoger zijn dan/ minstens gelijk zijn aan de vergoeding op een bankdeposito.

Het slechtste scenario voor deze beleggers is een nulrendement na aftrek van de beheervergoedingen (let wel: we hebben het hier over nominale rendementen, zonder rekening te houden met inflatie). De kans op negatieve rendementen zou voor weinig of geen van deze beleggers aanvaardbaar zijn. Per slot van rekening zijn geldmarktfondsen ontwikkeld om een constante NAV aan te houden (doorgaans EUR 1 per aandeel), of niet soms? Dat geldt voor de meeste traditionele geldmarktfondsen (voorlopig althans). Maar geldmarkt-ETFs zijn niet zoals traditionele fondsen.

Geldmarkt-ETFs
Het doel van geldmarkt-ETFs is de prestaties van de geldmarkt te repliceren, maar dat doen ze op basis van een variabele NAV, waarbij de prestaties het rendement van een gewone geldmarktindex weerspiegelen. In de jaren vóór de crisis zorgde dat nooit voor noemenswaardige problemen. Sterker nog, geldmarkt-ETFs trokken stevige geldstromen aan dankzij lagere beheervergoedingen ten opzichte van traditionele fondsen.

De geleidelijke verslechtering van het financiële-marktklimaat in de eurozone, in het bijzonder in 2012, wijst er echter op dat sommige geldmarkt-ETFs eigenlijk van meet af aan 'kapitaalerosie' in de hand werken bij beleggingsproducten (ze leveren dus negatieve rendementen op, na aftrek van beheervergoedingen). Dat kan een enigszins onaangename verrassing worden voor beleggers die geloven dat geldmarktfondsen ongeacht de structuur geen verliezen kunnen opleveren.

Er bestaat geen standaardformule om geldmarktprestaties te meten en dat wordt duidelijk weerspiegeld in de uiteenlopende strategieën die ETF-aanbieders hanteren. Aanbieders van geldmarkt-ETFs met synthetische replicatie kiezen er meestal voor om het rendement te repliceren van een doorlopend deposito dat dagelijks belegd wordt tegen EONIA (het dagelijkse referentietarief voor de euro, berekend als een gewogen gemiddelde van alle eendagsbeleningstransacties zonder onderpand die binnen het banksysteem worden uitgevoerd).

Aanbieders van fysieke geldmarkt-ETFs neigen op hun beurt naar replicatie van rendementen van indices samengesteld uit overheidseffecten met erg korte looptijden (zoals schatkistpapier of obligaties met een resterende looptijd van maximaal één jaar). Sommige aanbieders van ETFs met fysieke replicatie richten zich uitsluitend op Duitse overheidsuitgiften. Andere bieden dan weer ETFs aan die heel kort lopende overheidseffecten volgen uit de hele eurozone.

In het specifieke geval van geldmarkt-ETFs met fysieke replicatie die Duitse kortlopende overheidseffecten volgen, zoals het iShares eb.rexx Money Market (EXVM) of het ETFlab Deutsche Borse EuroGov Germany Money Market (EL4W), vloeien de dit jaar behaalde negatieve rendementen na aftrek van beheervergoedingen (respectievelijk -0,06 procent en -0,09 procent tot en met eind augustus, volgens Morningstar Direct) voort uit de bovenvermelde negatieve rendementen op Duitse kortlopende overheidseffecten. Deze situatie kan nog enige tijd aanhouden, ongeacht eventuele aankopen van kortlopende overheidsobligaties uit perifere landen door de Europese Centrale Bank (ECB).





Zodra u bij de berekening van reële rendementen rekening gaat houden met de inflatoire effecten, vallen de totale kapitaalverliezen die deze geldmarkt-ETFs met Duitse focus leden, hoger uit. Desalniettemin is het hier het vermelden waard dat de reële rendementen op het gros van de geldmarkt-ETFs zonder Duitse focus volgens de gegevens van Morningstar Direct evenzeer negatief zouden uitvallen, ook al waren de rendementen na verrekening van beheervergoedingen voor het jaar tot nu toe (tot en met augustus) positief.

Gezien de tijden waarin we leven, is dat niet bepaald een verrassing. Extreem lage rendementen op de veiligste overheidsobligaties en waardeverminderingen voor de obligaties van perifere eurolanden bleken een onfortuinlijke combinatie voor geldmarkt-ETFs met fysieke replicatie die indices voor de volledige eurozone volgen. Ondertussen heeft de extreme verzwakking van de interbancaire markt van de eurozone ertoe geleid dat het referentieniveau van de EONIA neerwaarts is bijgesteld.

Historisch gezien werd altijd de ECB-basisherfinancieringsrente (momenteel 0,75 procent) weerspiegeld, maar nu volgt de EONIA het lagere depositotarief, dat sinds juli een dikke nul bedraagt! Dat vertaalt zich in uiterst lage rendementen voor synthetische geldmarkt-ETFs die op de EONIA zijn gebaseerd, maar die, op basis van beheerde activa, onder beleggers wel de populairste producten blijven binnen het geldmarktsegment.

Uit dit alles dienen we twee belangrijke conclusies te trekken. Ten eerste: ga er nooit van uit dat wat op traditionele beleggingsfondsen van toepassing is, ook geldt voor ETFs. Ten tweede: om in het huidige klimaat uw kapitaal volledig te behouden, dient u verder te kijken dan de standaard geldmarkt-ETFs.


Meer weten over het beleggen in ETFs. Blader dan door Morningstar's ETF Bibliotheek met tal van artikelen over actieve versus passieve fondsen en de rol die indextrackers in uw beleggingsportefeuille kunnen spelen.

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Jose Garcia Zarate  is an ETF analyst with Morningstar UK.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten