Langetermijnfondsen zien 23 miljard euro wegstromen

December bevestigde dat nog eens het negatieve sentiment onder fondsbeleggers in 2011. Zenuwachtige Europese beleggers verlieten in die maand allerhande fondsen. De uitstroom uit langetermijnfondsen bedroeg meer dan EUR 23 miljard en EUR 119 miljard in heel 2011. In tegenstelling tot crisisjaar 2008, toen het kapitaal van beleggers een verschuiving kende van aandelen- en obligatiefondsen naar geldmarktfondsen, haalden beleggers hun kapitaal in 2011 weg uit alle fondsen.

Weg van aandelen, maar waar naartoe?
De vrees voor macro-economische factoren en de marktvolatiliteit zorgden ervoor dat beleggers aandelen links lieten liggen. De brede activaklasse kende een uitstroom van bijna EUR 11 miljard in december en van bijna EUR 70 miljard in het hele jaar. De kapitaaluitstromen in december hielden gelijke tred met de uitstromen in november en oktober. Het was voor de activaklasse de zevende opeenvolgende maand dat er kapitaal wegvloeide.

In tegenstelling tot de Verenigde Staten waar beleggers hun aandelen inruilden voor vermeend veilige obligaties, had de crisis in de eurozone voor Europese beleggers een negatieve invloed op vastrentende fondsen. De uitstroom uit vastrentende fondsen bedroeg bijna EUR 7 miljard in december en EUR 44 miljard in de loop van het jaar. Het grootste deel werd weggehaald uit in euro genoteerde obligatiecategorieën.

Als brede activaklasse kenden geldmarktfondsen de grootste kapitaalinstromen in december (EUR 4,4 miljard), maar de kapitaalstromen naar kortlopende fondsen waren over het jaar genomen nog steeds negatief. Hierdoor verschilt 2011 heel wat van 2008, toen de onrust op de markt beleggers ertoe aanzette om in totaal EUR 155 miljard in geldmarktfondsen te beleggen, die veiliger leken.

(Bron: Morningstar Direct Asset Flows)


Beleggers toonden in december maar weinig belangstelling voor alternatieve fondsen. Die activaklasse kan in theorie nochtans rendementen opleveren die niet gecorreleerd zijn met de schommelingen van de markt. In december haalden beleggers meer dan EUR 3 miljard uit fondsen in de 22 categorieën van alternatieve fondsen van Morningstar. Vooral gewaarborgde fondsen waren in december  en over het jaar genomen niet populair.

Beleggers zeggen adieu tegen Franse fondsproviders
Op het niveau van de fondsenreeksen registreerden de grote Franse providers BNP Paribas en Amundi in 2011 beide een dubbelcijferige organische daling. Bij BNP Paribas werd december gekenmerkt door een uitstroom uit langlopende fondsen van EUR 930 miljoen. Zo werd het jaar afgesloten met een totale uitstroom uit zijn fondsen van meer dan EUR 22 miljard. EUR 11 miljard van dat bedrag vloeide weg uit zijn geldmarktfondsen. Amundi’s uitstromen van EUR 4 miljard in december brachten zijn verliezen voor het jaar op een vergelijkbaar niveau, waarbij zijn geldmarktfondsen een uitstroom kenden die vergelijkbare was met die van BNP.

Franse beleggers hadden verschillende redenen om uit geldmarktfondsen te stappen. De Franse banken verhoogden de rente op deposito's in een poging om hun balansen te versterken. De nieuwe Europese regelgeving heeft geldmarktfondsen ook gedwongen tot een conservatiever beleid, waardoor ze veiliger worden. Hun opbrengstpotentieel is daar echter niet bij gebaat.

Amerikanen houden stand
De grootste en op twee na grootste fondsbeheerders van Europa, JP Morgan en BlackRock, konden hun posities in 2011 voornamelijk handhaven dankzij hun geldmarktactiviteiten in USD en GBP.

Voor heel 2011 lijkt Franklin Templeton in het klassement van de grootste fondsenreeksen van Europa nog steeds als winnaar uit de bus te komen, met een organische groei van meer dan 14 procent. Maar het groeitempo vertraagde in het begin van 2012. De twee drijvende krachten achter de Europese groei van Franklin Templeton, Franklin Global Bond en Templeton Global Total Return, hadden het immers moeilijk in december en in het hele vierde kwartaal. Europese beleggers haalden tijdens de laatste drie maanden van 2011 bijna EUR 1 miljard weg bij het eerste fonds en EUR 500 miljoen bij het laatste, ofschoon beide fondsen er toch in slaagden het jaar af te sluiten met meer dan EUR 11 miljard aan nieuw Europees geld.

(Bron: Morningstar Direct Asset Flows)


Aparte gevallen van sterke aandelenfondsen
Fondsen in de Morningstar-categorie ‘Aandelen Wereldwijd Large Cap Waarde’ met een grote kapitalisatie konden in december op aanzienlijke belangstelling van beleggers rekenen en haalden in 2011 EUR 2 miljard op. Hierdoor werd dit de meest populaire op aandelen gerichte categorie. Fondsen als M&G Global Dividend, Veritas Global Equity Income, Newton Global Higher Income en DWS Invest Top Dividende profiteerden waarschijnlijk van het feit dat ze door beleggers als veilig werden ervaren (portefeuilles met aanzienlijke posities in wereldwijde blue-chips) en van hun focus op inkomsten, een factor die in deze omgeving in trek was."

Morgan Stanley INVF Global Brands was het populairste op aandelen gerichte fonds van Europa, zowel voor december als voor het hele jaar 2011 (EUR 1,7 miljard). Voor het fonds, waarbij oprichter en beheerder Hassan El Masry in februari 2009 is weggegaan, was 2011 een uitzonderlijk jaar. Zowel wat betreft absolute als relatieve rendementen dankzij zijn blootstelling aan niet-conjunctuurgevoelige, kasstroom genererende activiteiten, vooral in de tabaksindustrie.

De gespreide fondsen M&G Optimal Income en Newton Real Return beleefden een goede maand december en sloten 2011 af met in totaal ongeveer EUR 5 miljard aan nieuw beleggerskapitaal, waardoor de activaklasse van de gespreide fondsen de enige brede activaklasse werd die 2011 met een positief resultaat afsloot. Beide fondsen kunnen bogen op een uitstekend track record, zoals blijkt uit hun respectievelijke Morningstar Rating van 5 en 4 sterren. De Bronze- en Silver-ratings voor het fonds van de Morningstar-analisten weerspiegelen de positieve attitude van onze fondsanalisten ten aanzien van deze producten.