Staatsobligaties daalden in rendement na de aankondiging van nieuwe tarieven door president Donald Trump op 2 april.
De stormloop op veilige beleggingen heeft, samen met de angst voor een recessie, de prijzen van staatsobligaties doen stijgen, met dalende rendementen als gevolg. De twee variabelen bewegen in feite in tegengestelde richtingen.
In de VS daalde de 10-jaars Treasury op 4 april tot onder de 4%, tot een niveau dat niet meer was gezien sinds februari 2024, terwijl het op maandag licht hoger opende. In Italië daalde de 10-jaars BTP op vrijdag tot onder de 3,7%, na een piek van bijna 4% die werd bereikt na de aankondiging van het einde van de Duitse ‘schuldenrem’ begin maart. Op het moment dat we dit schrijven, herstelt de BTP zich rond de 3,8%. De belangrijkste beweging was echter die van de tienjarige Duitse bund, die als benchmark voor de eurozone wordt genomen, die daalde naar 2,5% na een piek van 2,9% in de eerste helft van vorige maand. Nog groter was de daling van de rente op de tweejarige Duitse staatsobligatie, die maandagochtend met meer dan 9% daalde.
Wat zijn de redenen voor dalende rendementen op staatsobligaties?
De aankondiging van tarieven op Europa en andere landen op ‘Bevrijdingsdag’ en de snelle reactie van China leidden tot een heftige heroverweging van de economische groeivooruitzichten en de inflatieverwachtingen, vooral in de VS, maar ook in de rest van de wereld.
“Amerikaanse staatsobligaties bevatten een recessiekans die niet onaanzienlijk is en niet ver af ligt van de 30-35% die economen voorspellen,” vertelt Marco Piersimoni, co-head Euro multi asset bij Pictet Asset Management, aan Morningstar.
Het toekomstscenario in de VS blijft echter moeilijk te interpreteren. Preston Caldwell, senior econoom voor de VS bij Morningstar, noemde de tarieven van Trump ‘een zelf veroorzaakte economische catastrofe’ voor het Noord-Amerikaanse land en schat de kans op een recessie nu op 40-50% in het komende jaar.
In de eurozone lijkt de situatie eenvoudiger te interpreteren. Volgens Mauro Valle, hoofd vastrentende waarden bij Generali Asset Management, kunnen de accijnzen een ‘gematigd’ negatief effect hebben op de groei, dat zal worden gecompenseerd door de Duitse begrotingsuitgaven tegen het einde van 2025 en in 2026. In een notitie van 4 april denkt Valle ook dat de inflatie in de eurozone de komende maanden zal blijven dalen, waardoor de Europese Centrale Bank de rente tijdens komende vergaderingen kan verlagen en indien nodig mogelijk onder de 2% kan brengen.
De BTP-Bund spread stijgt
In de eurozone zijn er echter verschillende realiteiten en sommige lijken kwetsbaarder dan andere, omdat ze een hogere staatsschuld hebben. Dit wordt weerspiegeld in de spread, dat wil zeggen het verschil tussen de Duitse Bund en de staatsobligaties van andere landen, die de afgelopen dagen sterk is gestegen.
Op maandagochtend kwam de spread tussen de Italiaanse BTP en de Duitse Bund uit op ongeveer 125 punten, een niveau dat sinds november vorig jaar niet meer is voorgekomen en dat vooral wordt verklaard door de scherpe daling van de rente in Duitsland. De spreads met andere staatsobligaties zoals de Spaanse bonos of de Franse OAT stegen ook sterk, omdat de rendementen sterker daalden dan bij Italiaanse staatsobligaties.
“Binnen het blok heeft alleen Duitsland nog aanzienlijke budgettaire manoeuvreerruimte, waardoor het mogelijk is om een deel van de schok op te vangen”, legt Daniele Bivona, Portfolio Manager AcomeA SGR, uit. “Frankrijk, Italië en de andere semi-kernlanden en perifere landen vertrekken daarentegen vanuit een reeds gecompromitteerde positie van de overheidsfinanciën, waardoor een endogene expansieve reactie onwaarschijnlijk is.”
Voor Bivona is de rol van de ECB doorslaggevend in deze context, die “in dovish zin zou kunnen verrassen, met een diepere verlagingsronde dan de huidige marktverwachtingen. De interventie van de ECB zou het enige echt pan-Europese transmissiekanaal zijn”.
Beleggers vluchten naar veilige activa
Angst voor een totale handelsoorlog, samen met onzekerheid over de economie en geopolitieke ontwikkelingen, leidde tot zware verkopen op de aandelenmarkten, met als gevolg dat beleggers hun heil zochten in minder risicovolle activa zoals staatsobligaties en in veilige havenactiva zoals goud. Deze toegenomen vraag deed de prijzen stijgen en de rendementen dalen.
Eurozone staatsobligaties in de afgelopen maand
Tegen een macro-economische achtergrond van toenemende kwetsbaarheid hebben de fondsbeheerders gekozen voor een voorzichtige en flexibele benadering. “We staan klaar om de portefeuille snel te herschikken als politieke, handels- of marktontwikkelingen dat vereisen”, zegt Bivona van AcomeA SGR, die bunds en Oostenrijkse staatsobligaties beschouwt als “defensief met een gunstig risico-rendementsprofiel”. De periferie lijkt daarentegen kwetsbaarder. “Wij zijn begonnen met een tactische shortpositionering op de BTP-Bund spread, in het licht van het stijgende politieke risico en fundamentals die verder kunnen verslechteren in het geval van een wereldwijde vertraging, wat zou kunnen leiden tot een negatief groeiverschil ten opzichte van Duitsland. Het grootste risico in deze context is de politieke fragmentatie van de Unie”, zegt hij.
Tot slot is Bivona van mening dat Britse staatsobligaties (Gilt) met een looptijd tot 2045 en Amerikaanse inflatiegeoriënteerde obligaties (TIPS) met een looptijd tot 2051 “twee ankers van waarde” vormen aan de lange kant van de rentecurve.
Vincent Chaigneau, hoofd research bij Generali Investments, geeft toe dat hij de voorkeur geeft aan vastrentende waarden en zal terugkeren naar de aandelenmarkt wanneer er tekenen zijn van deëscalatie in de handelsoorlog. In het bijzonder legt Valle van Generali Asset Management uit dat hij “een gematigd overwogen positie in bunds aanhoudt en het niveau van 2,5% in de gaten houdt om te beslissen of hij al dan niet moet afbouwen” en hij voegt eraan toe dat de credit spreads groter zijn geworden, maar bredere spreads worden gecompenseerd door lagere rentes, dus er is op dit moment geen significante pijn voor credits.
Robeco’s recente vooruitblik op krediet benadrukt dat het belangrijk is om “namen te vermijden die in het bijzonder zullen worden beïnvloed door de handelsoorlog, vooral die gevallen die niet volledig zijn ingeprijsd door de markt”, maar tegelijkertijd zeggen de managers in een notitie van 7 april dat ze bereid zijn om koopjes te grijpen als ze die vinden onder aandelen die overreageren op de zorgen, maar die solide fundamentals hebben.
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
