De handelsoorlogen van de Amerikaanse president Donald Trump verduisteren de vooruitzichten voor de wereldeconomie, waardoor fondsbeheerders zich schrap zetten voor een langere periode van onzekerheid en portefeuilles positioneren voor nieuwe handels- en politieke dynamiek.
Dit komt tot uiting in lagere prognoses voor de economische groei in de Verenigde Staten en landen die al het doelwit zijn van het handelsbeleid van Trump. De tarieven zullen de inflatie waarschijnlijk opdrijven, wat de taak bemoeilijkt voor centrale banken die de rente willen verlagen om de economische groei te ondersteunen. De heen en weer gaande krantenkoppen zorgen voor onzekerheid, waardoor beleggers voorzichtiger worden en worden geconfronteerd met uiterst moeilijk te voorspellen economische vooruitzichten.
Sommige beheerders van aandelenfondsen verschuiven naar aandelen in Europese en Aziatische markten, waar de economieën beter gepositioneerd lijken om de handelsoorlogen te doorstaan dankzij begrotingsinspanningen van de overheid en waar aandelen aantrekkelijkere waarderingen bieden dan Amerikaanse namen.
Groeiprognoses geraakt door zorgen over handelsoorlog
Het optimisme over de gezondheid van de Amerikaanse en wereldeconomie heeft een klap gekregen. Prognoses van de Amerikaanse Federal Reserve zien de groei van het BBP dit jaar nu op 1,7%, tegen een prognose van 2,1% in december. Fed-voorzitter Jerome Powell waarschuwde dat tarieven de inflatievooruitzichten vertroebelen.
Toen functionarissen van de Bank of Canada eerder in maart de rente verlaagden, waarschuwden ze dat “monetair beleid de gevolgen van een handelsoorlog niet kan compenseren”. In een toespraak vorige week waarschuwde Bankgouverneur Tidd Macklem dat “afhankelijk van de omvang en duur van de tarieven, de economische gevolgen ernstig kunnen zijn. De onzekerheid veroorzaakt nu al schade.
Economen van JPMorgan verhoogden onlangs hun kans op een Amerikaanse recessie naar 40% als gevolg van het handelsbeleid. Economen van Goldman Sachs hebben hun groeiprognose voor de VS voor 2025 verlaagd van 2,2% naar 1,7%. Bij Morningstar schrijft Preston Caldwell, senior econoom in de VS dat “hogere tarieven het reële bbp ondubbelzinnig zouden verlagen”. Volgens zijn schatting zal een volledige implementatie van de tarieven die Trump in zijn campagne voorstelde het langetermijnniveau van het Amerikaanse bbp met 1,6% verlagen, en zelfs een afgezwakte versie zal de groei de komende drie jaar met 0,32% verlagen.
Volgens een recente enquête van het in Londen gevestigde Center for Economic Policy Research denkt een duidelijke meerderheid van 32 ondervraagde economen dat de Amerikaanse tarieven de groei in de EU de komende vier jaar met minder dan 1 procentpunt zullen doen afnemen.
Ondertussen heeft de in Parijs gevestigde OESO in haar laatste economische vooruitzichten, die op 17 maart zijn gepubliceerd, de vooruitzichten voor de wereldwijde groei dit jaar en volgend jaar naar beneden bijgesteld, inclusief een scherpe klap voor de activiteit in de VS, Canada en Mexico. De prognose voor de wereldwijde groei van het BBP werd verlaagd van 3,3% naar 3,1% voor 2025 en van 3,3% naar 3,0% voor 2026. Uitgaande van de veronderstelling dat de VS in april de tarieven voor Canada en Mexico zal bevestigen (en dat deze bilateraal zullen zijn), verwacht de OESO dat Mexico in 2025 in een diepe recessie terecht zal komen en dat het Canadese bbp in 2025 en 2026 met 0,7% zal groeien, waarmee de vorige raming met 1,3 procentpunt wordt verlaagd.
Verdere fragmentatie van de wereldeconomie is een belangrijk punt van zorg. De OESO benadrukte dat “hogere en bredere stijgingen van handelsbarrières de groei over de hele wereld zouden aantasten en de inflatie zouden opdrijven” en dat “een hoger dan verwachte inflatie zou leiden tot een restrictiever monetair beleid en zou kunnen leiden tot een verstorende herprijzing op de financiële markten”.
Michel Saugné, chief investment officer bij La Financière de l'Échiquier, zegt: “Het is daarom zeer waarschijnlijk dat de Amerikaanse economie op korte termijn aanzienlijk zal vertragen, waardoor de wereldeconomie meegesleurd wordt.”
Van vertrouwen naar pessimisme over Amerikaanse aandelen
In november 2024 werd de overwinning van Trump in de Amerikaanse presidentsverkiezingen gezien als positief voor Amerikaanse aandelen en negatief voor Europa en opkomende markten, met name China. “De marktconsensus leek te zijn dat de voordelen van deregulering en belastingverlagingen zouden opwegen tegen eventuele prijsstijgingen als gevolg van de invoering van tarieven”, legt beleggingsspecialist Hugh Shepherd van Federated Hermes uit.
Dit jaar is echter precies het tegenovergestelde gebeurd. De Amerikaanse aandelenmarkten hebben ondermaats gepresteerd doordat de escalerende handelsspanningen en economische onzekerheid beleggers op scherp hebben gezet. “De zogenaamde Trump-trades zijn één voor één afgewikkeld: bitcoin, small-cap, zelfs banken en deregulering”, zegt Justin Thomson, hoofd van het T. Rowe Price Investment Institute. “De onderliggende teneur van de markt is defensief geworden, met defensieve sectoren die beter presteren en cyclische sectoren die minder goed presteren.”
Sinds de inauguratie van Trump op 20 januari hebben Europese en opkomende markten (vooral Chinese technologieaandelen) uitzonderlijk goed gepresteerd. Europese aandelen deinsden bijvoorbeeld nauwelijks terug toen Trump dreigde met een verhoging van 25% op Europese importproducten, waaronder auto’s. “Markten buiten de VS profiteren van een lager waarderingsuitgangspunt en een mogelijk positieve fiscale impuls in Europa en China”, legt Thomson uit.
Steven Bell, hoofdeconoom EMEA bij Columbia Threadneedle Investments, zegt dat “beleggers overbelegd raakten in de VS en de waarderingskloof met andere markten te groot werd. Europa genereerde veel beter dan verwachte winsten in het vierde kwartaal van 2024 en Duitsland plant een drastische wijziging van het fiscaal beleid die de economische vooruitzichten aanzienlijk hebben verbeterd.”
Niet-Amerikaanse markten hebben beter gepresteerd om andere redenen dan het handelsbeleid. Trumps aanpak van de Oekraïneoorlog leidde tot een herwaardering van de Europese defensie-uitgaven. Duitsland verbrak zijn jarenlange streven naar een lage schuld en voerde de overheidsuitgaven aanzienlijk op. “Het Amerikaanse beleid lijkt in China en Duitsland te hebben geleid tot extra binnenlandse stimuleringsmaatregelen, en die markten hebben daarop gereageerd”, zegt Mark Haefele, chief investment officer bij UBS Global Wealth Management.
“Het goede nieuws in dit alles is de positieve katalysator die Trump vertegenwoordigt voor de Europese eenheid,” zegt Saugné. De dramatische veranderingen in het Amerikaanse beleid zorgen daarentegen voor onzekerheid in eigen land, omdat de nieuwe regering duidelijk heeft gemaakt dat ze bereid is om voorlopig zwakte in de economie en de markten te tolereren om haar langetermijndoelen te bereiken.
“Hogere tarieven zouden de kosten voor Amerikaanse consumenten kunnen verhogen en een groeiend begrotingstekort zou de obligatierente kunnen opdrijven en de rente langer hoger kunnen houden. Dit kan de leenkosten voor Amerikaanse bedrijven opdrijven en de rentelasten van de Amerikaanse overheid verhogen, wat op zijn beurt de overheidsuitgaven verder kan drukken,” legt Shepherd uit.
Een periode van verhoogde onzekerheid
Fondsbeheerders zeggen dat het moeilijk is om de intenties van Trump te bepalen. Shepherd verwacht “een periode van verhoogde onzekerheid”. Hoewel het misschien gemakkelijker is om te voorspellen welke kaarten Trump zal spelen in de economische betrekkingen met Aziatische landen en Mexico, is het toch “heel moeilijk om te weten welke deal uiteindelijk zal worden gesloten. We verwachten dat veel landen zullen proberen om met de VS samen te werken aan wederzijds voordelige handelsovereenkomsten. We zijn voorbereid op een verhoogde fase van onzekerheid over de handelsrelaties tussen de VS en de rest van de wereld, maar we geloven niet dat dit voor onbepaalde tijd zal aanhouden.”
Toch lijken er nog veel ongunstige scenario’s mogelijk. “In het ergste geval zou er sprake kunnen zijn van een langdurig handelsconflict, met als gevolg meer inflatie, verstoorde toeleveringsketens en vergeldingsmaatregelen van handelspartners, wat een negatieve invloed zou kunnen hebben op de wereldwijde economische stabiliteit”, legt Thomson uit. “Als ‘s werelds dominante economie zou een recessie in de VS de markten wereldwijd negatief beïnvloeden.” Hij denkt dat het tarifaire gekibbel tussen de VS, Canada en Mexico van korte duur kan zijn, terwijl die met China waarschijnlijk lang zullen aanslepen. “De handelsoorlog heeft al te veel schade aangericht. Onzekerheid doodt investeringen, inflatieverwachtingen doden het consumentenvertrouwen en de arbeidsmarkt kantelt naar de recessiefase.”
Zorgen over handelsoorlog leiden tot voorzichtigheid
“Portfoliomanagers nemen een defensievere houding aan,” zegt Thomson.
Shepherd vindt het belangrijk om rekening te houden met potentiële tweede-orde-effecten: valutadevaluaties, binnenlandse stimuleringsmaatregelen en nieuwe geopolitieke verhoudingen. Hij zegt: “We blijven ons richten op bedrijven met duidelijke concurrentievoordelen met een lage hefboomwerking, die profiteren van seculiere trends en die redelijk geprijsd zijn. In onze portefeuilleverdeling zijn we bijvoorbeeld weg gebleven van bedrijven die sterk afhankelijk zijn van de export van China naar de VS vanwege de acute risico’s die ze mogelijk lopen.”
Saugné is voorbereid op volatiliteit: “We verwachten aanzienlijke marktverstoringen tegen de zomer en dekken ons dienovereenkomstig in. We geloven ook dat een goede geografische risicospreiding meer dan noodzakelijk is in deze nieuwe omgeving, die de voorkeur zou moeten blijven geven aan Europese en Aziatische markten.”
Bell zegt: “Onze stock pickers met een wereldwijde focus zijn onderwogen in Amerikaanse aandelen en hebben voor het eerst sinds lange tijd belegd in een aantal Chinese bedrijven, niet vanwege een assetallocatiebeslissing, maar omdat ze aantrekkelijke bedrijven hebben gevonden tegen redelijke prijzen buiten de VS.”
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
