:quality(80)/cloudfront-us-east-1.images.arcpublishing.com/morningstar/NNGJ3G4COBBN5NSKSKMWOVYSMA.png)
Fondsnamen zijn een krachtig marketinginstrument en om beleggers te beschermen tegen het risico van greenwashing, heeft de European Securities and Markets Autorithy (ESMA) onlangs nieuwe regels gepubliceerd voor fondsen die ESG of andere aan duurzaamheid gerelateerde termen in hun naam gebruiken. Die regels bevatten 2 belangrijke vereisten:
1) Fondsen moeten minimaal 80% beleggingen hebben die voldoen aan de milieu- of sociale kenmerken van de duurzame beleggingsstrategie of -doelstellingen.
2) Fondsen moeten voldoen aan de uitsluitingen die zijn vastgesteld in de Europese verordening voor Paris Aligned Benchmarks (PAB's) en Climate Transition Benchmarks (CTB's).
Deze nieuwe richtlijnen kunnen vanaf 15 september 2024 van toepassing zijn op nieuwe fondsen en vanaf 15 maart 2025 op bestaande fondsen.
Voor hoeveel fondsen kan dit gelden?
Morningstar Sustainalytics heeft een rapport getiteld 'EU Guidelines on ESG Funds' Names: A Great Reshuffle Ahead' uitgebracht om de impact van deze Europese richtlijnen te analyseren.
Hoewel de richtlijnen geen uitputtende lijst geven van termen die voorkomen in fondsnamen, hebben de auteurs van het rapport, Hortense Bioy (Head of Sustainable Investing Research bij Morningstar Sustainalytics), Arthur Carabia (Director of ESG Policy Research bij Morningstar) en Biddappa A.R. (Senior Quantitative Research Technology bij Morningstar) de Morningstar Direct fondsendatabase geanalyseerd om aanvullende termen vast te stellen die mogelijk binnen het toepassingsgebied vallen en de fondsen die ze gebruiken.
Het resultaat van de zoektocht was bijna 4.300 beleggingsfondsen en ETF's die in de Europese Unie te koop zijn en die ESG- of duurzaamheidsgerelateerde termen in hun naam gebruiken en mogelijk binnen het toepassingsgebied van de nieuwe richtlijnen vallen. In totaal vertegenwoordigen ze ongeveer 15% van het open-end fondsen en ETF universum dat in Europa verkrijgbaar is. Om de impact van de nieuwe richtlijnen te beoordelen, hebben de auteurs eerst bedrijven geïdentificeerd die mogelijk in overtreding zijn met de uitsluitingsregels voor CTB en PAB.
Van de 4.300 fondsen werd de analyse uitgevoerd op ongeveer 2.500 fondsen met portefeuillegegevens. Hiervan hadden iets meer dan 1.600 ten minste één bedrijf dat de uitsluitingsregels van de PAB of CTB, zoals geïnterpreteerd door Morningstar Sustainalytics, overtrad. Van deze 1.600 fondsen houden er ongeveer 500 meer dan vijf aandelen aan die de uitsluitingsregels zouden kunnen schenden en verdere portefeuilleaanpassingen zouden vereisen.
De meest voorkomende aandelen in getroffen fondsen
De volgende tabel geeft een overzicht van de 10 meest voorkomende bedrijven in de onderzochte fondsen die voldoen aan onze uitsluitingscriteria voor PAB of CTB, samen met het aantal fondsen dat deze bedrijven in portefeuille heeft, de totale waarde van het belang van elk bedrijf en de belangrijkste reden voor hun uitsluiting.
Dassault Systemes (DSY), TotalEnergies (TTE) en Neste Oyj (NESTE) zijn de drie aandelen die het meest voorkomen in de onderzochte fondsportefeuilles die voldoen aan de PAB of CTB uitsluitingscriteria volgens Morningstar Sustainalytics.
Dassault Systemes levert softwaretoepassingen aan verschillende industrieën, waaronder de mijnbouw via zijn kolenterminal Port Kembla. Via GEOVIA Minex biedt het bedrijf geïntegreerde geologie- en mijnbouwplanningsoplossingen voor steenkoollagen, die worden gebruikt voor de beoordeling van hulpbronnen en effectieve exploratie. Volgens Sustainalytics vertegenwoordigen de geschatte inkomsten van Dassault Systemes uit steenkool-gerelateerde producten en diensten 1% van de totale inkomsten van het bedrijf.
Neste OYJ is een oliebedrijf dat olieraffinage en hernieuwbare energie aanbiedt. Sustainalytics schat dat de inkomsten uit olieraffinage, transport en opslag 50% van de totale inkomsten van de onderneming uitmaken.
De aandelen met de hoogste investering in de getroffen fondsen
Als we nu de impact op de posities van mogelijk getroffen fondsen analyseren, niet in termen van aanwezigheid in portefeuilles maar in termen van geldwaarde, dan is in de tabel hieronder te zien dat TotalEnergies, Tencent Holdings en Shell het meest getroffen zullen worden door de BAP-uitsluitingsregel, uitgedrukt in dollars.
De Franse olie- en gasreus TotalEnergies zit bij 356 fondsen uit de studie in portefeuille voor een totale waarde van ongeveer $3,5 miljard, wat ongeveer 2% van de totale marktkapitalisatie van TotalEnergies vertegenwoordigt. TotalEnergies zit in meer ESG-portefeuilles dan zijn rivalen Shell (144 fondsen), ExxonMobil (90 fondsen) en BP (94 fondsen).
Het Chinese Tencent Holdings (00700), dat is opgenomen in zo'n 167 beleggingsfondsen met een totale waarde van $3,3 miljard, staat op de lijst van Sustainalytics van overtreders van de mensenrechtenprincipes van het UN Global Compact. Tencent is waarschijnlijk het invloedrijkste internetbedrijf van China en is 's werelds grootste verkoper van videogames. Het beheert ook China's grootste superapp voor sociale netwerken, WeChat, die deel uitmaakt van het leven van Chinezen die ermee winkelen, video's bekijken, games spelen, eten en taxi's te bestellen, enzovoort. Naar verluidt oefent Tencent echter wijdverspreide censuur en toezicht uit op zijn gebruikers, zonder adequate beheer- en publicatiesystemen om het recht op vrijheid van meningsuiting en privacy te waarborgen.
De meest getroffen aandelen in klimaattransitiefondsen
In de onderstaande tabel geven we een overzicht van de 20 meest voorkomende bedrijven in fondsen die klimaattransitiegerelateerde termen in hun naam gebruiken. Deze bedrijven vallen onder de minder strenge uitsluitingsregels van het CTB.
BYD Co Ltd (002594), dat momenteel in handen is van 26 fondsen die het woord 'transitie' in hun naam hebben, staat bovenaan de lijst, vooral vanwege de focus van het bedrijf op elektrische voertuigen, hernieuwbare energie en spoorvervoer. Het is misschien niet zo bekend dat BYD Ltd, via haar 66% dochter BYD Electronic (ook in de tabel), ook e-sigaretten produceert.
De meest voorkomende aandelen in sociale fondsen
In de onderstaande tabel staan de meest voorkomende bedrijven in de 124 fondsen die een sociale term in hun naam hebben. Er zijn slechts 13 bedrijven vastgesteld, wat betekent dat de meeste fondsen in deze categorie al goed voldoen aan de uitsluitingsregels van het CTB.
Acht van de tien aandelen zijn defensiebedrijven. In totaal zit Airbus (AIR) in de portefeuilles van 94 fondsen, Safran (SAF) in 84 fondsen en Thales (HO) in 62 fondsen. De reden voor deze holdings in veel ESG-fondsen is dat, terwijl de overgrote meerderheid van ESG-fondsen bedrijven die betrokken zijn bij controversiële wapens uitsluit, er uitzonderingen worden gemaakt voor bedrijven die betrokken zijn bij kernwapens (een type controversieel wapen) die gevestigd zijn in landen die het Nucleaire Non-Proliferatie Verdrag hebben ondertekend. We verwachten dat deze effecten in ESG-portefeuilles zullen blijven.
