De zaak sleept al jaren voort, maar het einde is nog lang niet in zicht: de affaire rondom de ondeugdelijke apneu-apparaten van Philips (PHIA) heeft volgens berekeningen van Het Financieele Dagblad al minstens €4,2 miljard gekost, terwijl er nog volop rechtszaken lopen, waarvan de uitkomst en de financiele schade nog ongewis is.
Daar zal dus de meeste aandacht naar uitgaan als Philips maandagochtend 29 april met de resultaten over het eerste kwartaal komt. Toch zullen beleggers ook kijken naar de operationel kant en naar de groei, want beide hadden de afgelopen jaren ook flink te lijden. Topman Roy Jakobs, die in 2022 aantrad na het vertrek van Frans van Houten vanwege het apneu-schandaal, heeft al forse besparingen en banenreducties doorgevoerd. De cijfers over 2023 toonden al de vruchten daarvan.
Maar voor de toekomst heerst er twijfel, want de orderinname is al zes kwartalen op rij teleurstellend. Voor heel 2023 daalden de nieuwe orders met 5% ten opzichte van het jaar ervoor en dat belooft weinig goeds voor de toekomstige omzet- en winstontwikkeling. het is ook de reden dat Morningstar-analist Javier Correonero zijn Fair Value calculatie begin dit jaar verlaagde van €25 naar €21. Als het eerste kwartaal van 2024 het zevende kwartaal zou worden met een daling van de orderinname op jaarbasis, dan zou dat een grote teleurstelling voor beleggers worden.
Morningstar maatstaven over aandeel Philips
• Morningstar Rating: 3 sterren
• Fair Value: €21
• Economic Moat: Narrow
• Morningstar Uncertainty Rating: High
Philips zit midden in juridisch mijnenveld
De schade die de apneu-affaire in de toekomst nog gaat opleveren, is lastig in te schatten, dus elke snipper duidelijkheid die Philips geeft bij zijn cijferpublicaties is welkom. Sommige aspecten zijn relatief goed te becijferen. De terugroepactie om ondeugdelijke apneu-apparaten te repareren door het loslatende schuim te vervangen, kostte zo'n €1,9 miljard.
Het effect van het verbod van de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten om de Respironics-apparaten nog langer daar te verkopen, is lastig in cijfers te vangen voor de langere termijn. Wel is duidelijk dat het effect in 2023 alleen al €1 miljard was; de omzet van onderdeel Respironics halveerde vorig jaar van ruim €2 miljard naar zo'n €1 miljard. Voor 2024 en daarna kan dat verder gaan.
De toekomst voor wat betreft schikkingen is ongewis. Het gaat daarbij om beleggers, medische bedrijven en groepen patienten die zich verenigd hebben. Analisten van ING becijferen €3 miljard voor zulke claims.
Verwachtingen rondom aandeel Philips
Philips' eigen verwachtingen, die het afgelopen januari uitspraak bij de jaarcijfers over 2023, luiden: een vergelijkbare omzetgroei van 3-5% en een aangepaste Ebita-marge van 11-15%. De vrije kasstroom zal uitkomen tussen de €800 miljoen en 1 miljard.
De doelen van Philips voor de langere termijn luiden; omzetgroei in de 'mid-single digits' in 2023-2025, een 'low teens' Ebita-marge en een vrije kasstroom van €1,4-1,6 miljard. Daar zit het effect van een vorig jaar getroffen schikking met een groep Amerikaanse patienten van €575 miljoen in.
Ondanks alle malaise zijn er partijen die juist nu geloven in een toekomst voor Philips; de Italiaanse investeringsmaatschappij Exor, beursgenoteerd in Amsterdam, maar grotendeels eigendom van Fiat-familie Agnelli, stapte vorig jaar in en meldde in augustus een belang van 15%. Exor-CEO John Elkann, kleinzoon van de legendarische Fiat-topman Gianni Agnelli, zei toen dat hij met Exor naar automotive en industriebedrijven graag wilde diversifieren naar medische technologie.