Is een actievere vorm van beheer de toekomst van ETF's? Jazeker, want actieve ETF's worden steeds populairder en in de Verenigde Staten is de groei de afgelopen jaren explosief geweest. In Europa zijn ze nog steeds een nicheproduct, maar de lancering van nieuwe actieve passieve fondsen neemt gestaag toe.
Actief beheerde ETF's zijn exchange traded funds die beleggen in een portefeuille van aandelen of obligaties gekozen door een manager en verschillen van traditionele ETF's die passief een index repliceren op basis van vooraf bepaalde regels. In wezen proberen ze de benchmark te overtreffen door effectenselectie of sectorallocatie.
Jason Xavier, hoofd EMEA ETF Capital Markets bij Franklin Templeton, schreef dat "de geur van een nieuw beleggingstijdperk in de lucht hangt, een tijdperk dat actief beheer weer in zwang zal brengen". Recenter zei Ryan Jackson, analist bij Morningstar in de VS, dat "schijnbaar van de ene op de andere dag actieve ETF's van obscuriteit naar alomtegenwoordigheid zijn opgeklommen. Hun opkomst is het gevolg van een mix van wetgeving, productontwikkeling en marktgebeurtenissen en -trends die hun unieke voordelen onder de aandacht brachten."
Volgens gegevens van Morningstar haalden actieve ETF's in 2023 €6,7 miljard op, tegenover €2,4 miljard in 2022. Het beheerd vermogen bereikte een niveau van €28,9 miljard, vergeleken met €20,1 miljard in 2022. Ze vertegenwoordigen 1,8% van alle activa die zijn belegd in ETF's in Europa. In het jaar daarvoor was het 1,5%.
Aanvankelijk vond de ontwikkeling van actieve ETF's vooral plaats binnen obligatiestrategieën. Pimco US Dollar Short Maturity ETF en Pimco Euro Short Maturity ETF zijn twee voorbeelden van dergelijke producten. Maar de laatste jaren vindt de uitbreiding plaats via aandelenstrategieën. Onder de meest recente introducties zijn drie vermogensbeheerproducten van JPMorgan in Amerikaanse large-cap aandelen, die beleggers toegang geven tot de kern-, waarde- en groeiportefeuilles van topportfoliomanagers.
"Gevestigde spelers zoals JPMorgan - met een marktaandeel van bijna 44% in dit segment - en Fidelity hebben hun ETF-assortiment voornamelijk opgebouwd met actieve ETF's," zegt José Garcia-Zarate, Morningstar's associate director voor passieve strategieën in Europa: "Daarnaast lijken nieuwe spelers die de ETF-markt betreden, zoals Robeco, zich ook op dit segment te richten. Deze trend zou kunnen betekenen dat de markt voor traditionele passieve strategieën tamelijk verzadigd is en dat het voor degenen die nu toetreden niet eenvoudig is om hun weg naar binnen te vinden en significante posities te verwerven."
De wereldwijde opkomst van actieve ETF's
Volgens het laatste Global Fund Flow Report van Morningstar overtrof de groei van actieve ETF's wereldwijd die van traditionele indexfondsen in 2023: +37% versus +8%, op organische basis.
Actief beheerde aandelen-ETF's alleen al groeiden vorig jaar 48% op organische basis. De categorie is booming sinds 2020 en vertoont weinig tekenen van vertraging. Het leeuwendeel is in handen van de VS: van de wereldwijde activa van $ 342 miljard is $ 287 miljard toe te schrijven aan de Amerikaanse markt.
Dat het fenomeen nu echter wereldwijd is, blijkt uit het feit dat actieve ETF's die niet in de VS zijn gevestigd vorig jaar met 28% zijn gegroeid. Morningstar berekende ook dat actieve ETF's in elk jaar sinds 2018 een netto-instroom van vermogen van ten minste $ 25 miljard hebben gehad en een autonome groei van meer dan 30% in de Verenigde Staten.
De stormloop van beleggers naar deze instrumenten heeft de traditionele actieve fondsen zwaar benadeeld, en in 2023 overtroffen de activa van passieve strategieën voor het eerst - zij het lichtjes - die van actieve ($13.293 miljard versus $13.234 miljard).
Meer actieve ETF's en minder strategic beta
Actieve ETF's worden de benchmark voor beleggers die waarde willen genereren met exchange traded funds ten koste van smart strategic beta strategieen. De sector heeft zich dit gerealiseerd en heeft gereageerd met de lancering van een groot aantal van dergelijke producten, in en buiten de VS.
"Minder ETF-uitgevers worden gestimuleerd om nieuwe en innovatieve fondsen te lanceren in de nu volwassen strategic beta ETF-markt. Door de neerwaartse druk op de vergoedingen worden kleinere aanbieders uit de markt gedrukt, terwijl hoger geprijsde actieve of alternatieve ETF's nieuwe en potentieel lucratieve mogelijkheden bieden voor opkomende ETF-emittenten", zegt Mo'ath Almahasneh, associate manager research analist bij Morningstar.
De analist is ervan overtuigd dat deze trend zich in 2024 zal voortzetten, waardoor het aantal lanceringen van strategic beta ETF's verder zal afnemen en het aantal sluitingen mogelijk zal toenemen.
ETF's ook actiever in Europa?
Volgens experts is het niet alleen de marktverzadiging van traditionele passieve strategieën en de daaruit voortvloeiende zoektocht naar nieuwe manieren om de ETF-industrie te betreden die de groei van deze instrumenten aandrijft. "De groeiende populariteit van de ETF 'wrapper' als beleggingsinstrument is duidelijk," zegt Garcia-Zarate. "Hoewel ETF's van oudsher worden gezien als passieve fondsen, is de realiteit dat het slechts vehikels zijn en dat er geen belemmering is voor de distributie van actieve strategieën."
De voordelen van actieve ETF's
Vergeleken met een beleggingsfonds heeft een actieve ETF verschillende voordelen, waaronder kosten, omdat ETF's, ceteris paribus, over het algemeen goedkoper zijn. Andere voordelen zijn real-time beurshandel en transparantie (veel van deze instrumenten maken hun portefeuilleposities dagelijks beschikbaar).
Maar let op - actieve ETF's lijken geen perfecte vervangers te zijn voor traditionele actief beheerde fondsen. "Onze eerste analyses van deze markt laten zien dat de actieve strategieën die meestal in ETF's worden verkocht niet de volledige flexibiliteit van een traditioneel actief fonds vertonen," verduidelijkt Garcia-Zarate. "Ja, ze zijn actief, maar tot op zekere hoogte omdat ze de tracking error ten opzichte van de benchmark binnen acceptabele niveaus moeten houden en zo de omzet- en beheerkosten binnen de perken moeten houden."
