Hoe waarschijnlijk is een recessie in de VS?

Het is een lastige balanceeract, want historisch gezien heeft de Fed, ondanks de beste bedoelingen met al haar inspanningen, de rente altijd uiteindelijk zo ver verhoogd, dat de economische groei negatief werd.

Toch is volgens veel analisten een zachte landing een veel realistischer mogelijkheid dan de meesten aan het begin van het jaar dachten. De inflatie is al aan het matigen, net als de economische groei, maar de arbeidsmarkt blijft gezond, consumenten blijven uitgeven en de bedrijfswinsten zijn hersteld van een neergang.

Dat vertrouwen komt deels voort uit het feit dat de economie al zoveel vooruitgang heeft geboekt, zegt Preston Caldwell, hoofdeconoom voor de VS bij Morningstar: “Veel mensen die eerst zeiden dat een zachte landing onmogelijk is, erkennen de mogelijkheid nu wel. De inflatie ligt min of meer in lijn met waar de Fed het wil hebben en we hebben een economie die nog steeds in een gematigd tempo groeit.”

Uit de jongste gegevens over de Amerikaanse arbeidsmarkt blijkt dat het aantal nieuwe banen in november sterk bleef, zelfs te midden van de rentetarieven die piekniveaus over een periode van vijftien jaar hebben bereikt. Dit is een welkom teken voor beleggers dat de Fed inderdaad op de goede weg is.

Er zijn nog veel meer factoren voor meewind in de economie. Strategen noemen onder andere de bovengemiddelde spaarreserves van consumenten die nog een gevolg zijn van de pandemie, de potentiële economische impuls van kunstmatige-intelligentietechnologie en de voortdurende herstelsignalen en verbeteringen van de mondiale toeleveringsketens.

Kunnen we een recessie echt vermijden?

Uiteraard sluit het vertrouwen in het beste scenario niet uit dat er sprake is van grote variatie tussen de economische voorspellingen. “Of er wel of niet een zachte landing plaatsvindt, staat nog steeds ter discussie,” zegt econoom Caldwell. Hij bevindt zich in het kamp van geen recessie, al verwacht hij wel dat de groei in de loop van 2024 zal vertragen. 

Analisten van Goldman Sachs signaleren dat de economie “substantiële vooruitgang” heeft geboekt in de richting van een zachte landing. Ze schreven vorige maand in hun outlook voor 2024 dat "de problemen van de hoge inflatie en een oververhitte arbeidsmarkt grotendeels opgelost lijken, dat de voorwaarden voor een terugkeer naar de doelstelling van de inflatie aanwezig zijn, en dat de zwaarste klappen van de monetaire en fiscale verkrapping ver achter ons liggen." Zij schatten de kans op een recessie volgend jaar op 15%.

Chris Zaccarelli, chief investment officer bij Independent Advisor Alliance, denkt echter dat de Amerikaanse economie niet aan een recessie zal ontsnappen. Hij verwacht ook een trager economisch klimaat, maar niet op de korte termijn. ‘Wij denken dat de recessie uiteindelijk zal plaatsvinden, nu de uitgaven vertragen en de spanning toeneemt als gevolg van de renteverhogingen door de Fed." Maar hij is optimistisch dat we in het eerste en tweede kwartaal van volgend jaar groei zullen blijven zien. Een recessie is volgens "verder weg dan je denkt".

Aan de andere kant voorspellen strategen van Wells Fargo dat de Verenigde Staten begin 2024 in een milde recessie zullen belanden, maar tegelijk is dat volgens hen verre van zeker: “De groeivooruitzichten blijven somber”, zei Wells Fargo-econoom Shannon Seery Grein tijdens een presentatie voor beleggers in november, “maar een recessie is op dit moment verre van zeker.”

Arbeidsmarkt cruciaal voor economische gezondheid

Hoe de arbeidsmarkt hetvolgend jaar zal doen, is een belangrijke bepalende factor voor de economie. De werkgelegenheid is in 2023 sterk gebleven omdat werkgevers talent hebben behouden en dat heeft tot nu toe een scherpe vertraging van de economische activiteit voorkomen.

Zaccarelli wijst ook op banen als een cruciale factor in het recessiedebat. Als de werkloosheid stijgt, is dat een indicatie dat consumenten zullen stoppen met uitgeven. “Dat zal het vroege waarschuwingssignaal zijn voor de volgende recessie. We zullen banenverlies zien voordat we de vertraging van de bestedingen zien.”

Een vertraging van de werkgelegenheid zou tot een economische krimp kunnen leiden, terwijl een sterker klimaat de economie tegen een neergang zou kunnen beschermen.

Wat kan een zachte landing laten ontsporen?

Er zijn nog tal van andere factoren die de balans kunnen doen doorslaan. Strategen noemen hogere rentetarieven, strengere kredietvoorwaarden en de potentiële vertragingseffecten van de recente verkrapping door de Fed als potentiële tegenwind voor de vooruitzichten van volgend jaar.

“Er bestaat het gevoel dat veel van de renteverhogingen van de Fed zich nog moeten manifesteren. Als die zich plotseling voordoen, zou dit ons in een recessie kunnen doen belanden,” aldus Caldwell. 

De kosten voor consumenten stijgen voor vrijwel alles en dat kan tot risico's leiden, zoals het terugbetalen van leningen of verschuivingen in het huishoudbudget. Om nog maar te zwijgen van het risico dat de economie te snel blijft groeien, voegt Caldwell toe. Want dat zou de Fed ertoe kunnen aanzetten het moneteire beleid langer strak te houden en een recessie te veroorzaken. Of dat een recessie zichzelf in stand kan houden als deze eenmaal begint, omdat er sprake is van onrust. Dan zijn consumenten nog minder geneigd om geld uit te geven.