Spaarrentes zaten in een langdurige neerwaartse trend en banken gingen zelfs over tot het rekenen van een negatieve spaarrente: rekeninghouders kregen dus geen vergoeding, maar moesten de bank betalen om hun tegoeden op een spaarrekening te stallen. De lage of zelfs negatieve rentes waren nog eens extra pijnlijk wanneer ook inflatie en belasting in ogenschouw worden genomen.
Illustratief is dat de berg Nederlands spaargeld in 2022 aangroeide tot een recordniveau van meer dan 430 miljard euro maar dat het totale bedrag aan rentevergoeding over deze geldberg tegelijkertijd een historisch dieptepunt bereikte. Door de extreem lage rentevergoeding op spaargeld werden behoudende beleggers de facto gedwongen om meer risico te nemen om de waarde van hun vermogen in termen van koopkracht in stand te houden.
Gelukkig is dit niet langer het geval. Sinds medio 2022 heeft de Europese Centrale Bank de beleidsrente in recordtempo opgetrokken om de inflatiepiek te bestrijden, wat ook banken in staat stelt om hun depositorentes op te trekken. Hoewel de hogere rente druk zet op de economische groei, is het voor spaarders dus een zegen dat banken stapsgewijs hun spaartarieven hebben opgehoogd. De vraag is of cash daarmee weer king is.
De functie van geld
De primaire functie van geld is om te fungeren als reken- en betaalmiddel. Daarnaast vervult geld ook de functie van oppotmiddel. Het sparen voor een appeltje voor de dorst, een buffer voor onvoorziene tegenwind, is absoluut raadzaam. Daarbij komt dat het spaargeld dat valt onder het depositogarantiestelsel van de DNB is gegarandeerd, dat wil zeggen dat wanneer een bank failliet zou gaan een bedrag van 100.000 euro per persoon per bank is beschermd. Cash is daarmee de veiligste activaklasse.
Ook vanuit een beleggingscontext kan het aanhouden van liquide middelen op een spaarrekening een functioneel onderdeel zijn van de beleggingsmix. Ten eerste is het een investering met hoge rendementszekerheid. De kans dat een bank omvalt of de rente niet betaalt is zeer klein. Daarnaast is de liquiditeit van kasgeld aantrekkelijk. Het onttrekken van vermogen uit een spaarrekening kan snel en, mits er geen beperkende voorwaarden zijn, zonder kosten. Daarmee is dit een voordeligere optie dan het verkopen van effecten uit de beleggingsportefeuille waarvoor transactiekosten betaald moeten worden. Ook zorgt het voor flexibiliteit, waardoor beleggers niet gedwongen worden om effecten te verkopen op een ongunstig moment om in hun liquiditeitsbehoefte te voorzien.
Vermogensopbouw
Hoewel het aanhouden van kasgeld dus voordelen heeft, blijft het ondanks de hogere rente een onaantrekkelijke optie voor vermogensopbouw op de lange termijn. Het rendement op kasgeld is maar in beperkte mate gekoppeld aan economische groei, waardoor het geen solide basis is voor kapitaalsgroei. Rendementen op cash zijn in veel scenario’s dan ook lager dan die voor andere beleggingscategorieën. Rekening houdende met genormaliseerde inflatie blijven de vooruitzichten voor een aantrekkelijk reëel rendement somber. Daarmee kan het rendement op een spaarrekening wel risicovrij zijn, cash aanhouden als belegging is zeker niet zonder risico.