1. Consumenten besteden minder
Nu de 30-jarige hypotheekrente in de VS de 8% nadert en de Britse BBA-rente bijna exact hetzelfde niveau bedraagt, besteden huishoudens een groot deel van hun nettoloon aan huisvesting. De loonpakketten hebben deze trend en de sterk stijgende consumentenprijzen niet bijgehouden, en als gevolg daarvan dalen de consumentenbestedingen. Tijdens het cijferseizoen van de afgelopen drie weken is dit overal duidelijk geworden.
De Amerikaanse retailer Target rapporteerde een daling in de verkoop van alles, van voedsel en kleding tot speelgoed. Bedrijven in consumentengoederen als Kraft Heinz, Unilever en Nestle, van wie velen dachten dat ze resistent waren tegen dergelijke bezuinigingen op de consumentenmarkt, hebben in de loop van de periode ook volumedalingen gezien. Zelfs de heilige graal van de consumptiegoederen, bier, heeft de verkoopvolumes zien dalen, zoals de grootste bierbrouwers ter wereld AB InBev en Heineken melden.
Het afgelopen jaar hebben we luxegoederen aangewezen als een veilige haven binnen de consumentenwereld. Maar zelfs hier begint de groei te vertragen. Fabrikant van schoonheidsproducten Estee Lauder rapporteerde een teruggang in de verkoop van huidverzorgingsproducten, en Hugo Boss in kleding. Het lijkt erop dat zelfs kritische consumenten steeds selectiever worden naarmate de druk op hun portemonnee langer aanhoudt.
2. Defensie-aandelen vol in beeld
Geopolitieke risico's nemen toe, met de onzekerheid omtrent het aanhoudende conflict in Oekraine en de oplaaiende spanningen tussen Armenië and Azerbeidzjan en de oorlog tussen Israel en Hamas. In zo'n situatie is het geen wonder dat we worden overspoeld door interesse van beleggers in aerospace en defensie aandelen.
Het is een solide winstseizoen geweest voor wapenfabrikanten, en hoewel het soms hollen of stilstaan is met de bestellingen – landen bestellen tanks niet op dezelfde manier als consumenten scheermesjes kopen – zijn er structurele meewinden. We verwachten nu dat deze groei minstens enkele jaren zal aanhouden, aangezien veel landen, vooral in Europa, sinds het einde van de Koude Oorlog te weinig hebben uitgegeven. Bedrijven als het Franse Thales bevinden zich in een goede positie, gezien diens aanzienlijke belangen in een breed scala aan grote internationale defensieprojecten. Thales haalt ruim tweederde van zijn defensie-inkomsten uit Europa, waar we verwachten dat de militaire begrotingen de komende vijf jaar met meer dan een derde zullen stijgen.
3. Huizenbouwers voelen de pijn
We hebben het effect van de stijgende hypotheekrente op de consumentenbestedingen genoemd, maar de meest voor de hand liggende impact is op de woningbouw zelf. Wanneer de kosten van lenen zo hoog worden, stellen huishoudens hun verhuisplannen uit en blijven potentiële starters langer in de huurmarkt vastzitten.
Huizenbouwers krijgen nu al klappen. Voor D.R. Horton, de grootste huizenbouwer van de VS, verwachten we dat de nieuwe projecten in 2023 met 10% zullen dalen. Ondertussen heeft Persimmon, een van de meest prominente Britse huizenbouwers, zijn aandelenkoers sinds april 2021 met bijna twee derde zien dalen.
De pijn van onbetaalbare woningen houdt daar niet op. De daling van het aantal nieuwbouwprojecten schaadt industriële bedrijven als Caterpillar. Ook bouwmaterialenbedrijven worden getroffen, waarbij de grote leveranciers Saint Gobain, Holcim en Heidelberg Materials allemaal lagere volumes rapporteren in het derde kwartaal. Tot nu toe zijn veel van deze bedrijven erin geslaagd prijsstijgingen door te voeren, wat de volumedaling grotendeels heeft gecompenseerd, maar dit kan niet eeuwig doorgaan.
4. Bodem bij industriële orders bereikt?
De indexen voor inkoopmanagers in de productiesector vormen een belangrijk inzicht in de gezondheid van de industriële sector, en een snelle blik op de onderstaande grafiek leert ons dat de resultaten niet fraai zijn geweest. Elk getal onder de 50 betekent dat we ons in krimpgebied bevinden, dus het is duidelijk een tijdje geleden dat de sector groei heeft doorgemaakt.
De industriële sector is van verschillende kanten getroffen. Ten eerste is de consumentenvraag naar bijna alle goederen gedaald. Deze daling heeft ertoe geleid dat industriële bedrijven minder produceren en daardoor minder uitgeven aan machines en grondstoffen. Het andere probleem is de voorraadafbouw: direct na de verstoringen van het aanbod als gevolg van de pandemie en de sterke stijging van de consumentenbestedingen vulden de meeste bedrijven gretig hun voorraden aan. Wat we in 2023 echter hebben gezien, is dat bedrijven deze grote voorraden nu aan het afbouwen zijn, wat de daling van de vraag naar industriële producten heeft bespoedigd.
Moaty industriële bedrijven met prijszettingsvermogen, zoals de fabrikant van luxe toiletten Geberit, zijn erin geslaagd de prijzen op te drijven en daarmee de volumedalingen te compenseren. Maar dit is niet overal het geval geweest.
Een lichtpuntje van dit winstseizoen zijn chemiegiganten als DuPont en BASF die mogelijk het dieptepunt van deze trend van voorraadafbouw bij klanten hebben bereikt, waardoor de hoop op betere winsten in de komende paar kwartalen is toegenomen.
5. Winstgevendheid banken op zijn top
Het is moeilijk te geloven dat er nog maar acht maanden geleden een bankencrisis plaatsvond. Sindsdien hebben we een cyclus van winstseizoenen doorgemaakt: in het eerste waren we gefocust op de vraag of de banken überhaupt zouden overleven. Maar naarmate het jaar vorderde en de koersen van de bankaandelen gestaag hun verloren terrein herwonnen, is de focus verschoven naar winstgevendheid.
Tien jaar na de wereldwijd financiële crisis was de financiële sector geen fijne plek om te vertoeven. Hogere kapitaalratio’s opgelegd door de centrale banken zorgden ervoor dat het bankenmodel minder winstgevend werd. Bovendien beperkten historisch lage rentetarieven en een relatief gematigde economie het vermogen van banken om geld te verdienen. De recente stijging van de rentetarieven heeft er plotseling voor gezorgd dat de nettorentemarges, het verschil tussen waartegen banken lenen en uitlenen, opnieuw groter zouden kunnen worden.
Voor de banken heeft dit geleid tot een enorme winstgevendheid die in het kwartaal tot uitdrukking is gekomen in de resultaten. Onze zorg is dat het vanaf nu bergafwaarts gaat. Nu de hypotheekaanvragen snel dalen en de kredietverliezen zullen toenemen omdat consumenten en bedrijven moeite hebben om hoge rentebetalingen te doen, kan de winstgevendheid van banken opnieuw onder druk komen te staan.