Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconMedalist Rating Shield IconProfessionele beleggers Whats New IconAwards for Investing Excellence Whats New Icon
Analysis - nl

De corporate cultuur in Japan verandert in de goede richting

Corporate Japan heeft de reputatie van matige governance door hiërarchie, controlerende familiebelangen en gebrekkige transparantie. Maar dat is aan het veranderen. Fondsbeheerders van Japan-fondsen werken actief aan het verbeteren van de corporate cultuur door actief aandeelhouderschap.

James Gard 15 augustus, 2023 | 15:35
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Japan waves

De Nikkei index heeft dit jaar een hoogste punt in 33 jaar bereikt en het sentient van buitenlandse investeerders omtrent Japan wordt steeds positiever. Maar Japan heeft lange tijd een groot probleem gehad: de kwaliteit van de corporate governance. De Japanse cultuur van zakendoen en bedrijfsvoering heeft enkele kenmerken die zich niet goed verhouden tot de G van ESG. Dat leidde tot terughoudendheid bij buitenlandse beleggers en Japan weet inmiddels dat het de governance moet verbeteren om internationaal aantrekkelijk te zijn. 

De verschillen beginnen eigenlijk al heel praktisch met het tijdsverschil en de taal. Japan is aan het werk als Europa slaapt en buiten Japan zijn maar weinig mensen de Japanse taal machtig. Tel daarbij op de cultuurverschilen en het is lastig om als belegger de Japanse markt en Japanse bedrijven en hun prestaties te doorgronden.

In de voorbije decennia heeft corporate Japan de wereld veroverd met merken zoals Sony, Nintendo en Asics, maar daarmee is de kennis en het begrip van de Japase corporate wereld niet meegegroeid. Veel beleggers komen niet veel verder dan 'wat doet de Nikkei?'. Door de toegenomen populariteit van ESG worden grote bedrijven in de volwassen markten nadrukkelijker dan voorheen onder de loep genomen over goed ondernemingsbestuur en dat raakt de Japanse bedrijven bovengemiddeld.

 

De aanpak van ESG

Wat de E van ESG betreft, milieu en klimaat dus, werkt Japan mee aan de beweging om tot net-zero CO2-uitstoot te komen. Een de kernramp in Fukushima heeft Japan aangezet tot actie omtrent de behandeling van afvalwater en in het verlengde van de ramp, de energievoorziening op lange termijn. Hierbij speelt ook het wereldwijde imago van het land over hoe het met deze kwestie omgaat een rol.

En dan de G van governance. Er heerst een perceptie dat die in Japan tekortschiet ten opzichte van Westerse standaarden. Fondsmanagers hebben in het verleden geklaagd over een gebrek aan transparantie en disclosure en een cultuur waar kleinere aandeelhouders naar de marge worden gedrukt door controlerende belangen van oprichters en founding families van bedrijven. Dat leidt tot een wirwar van onderlinge relaties die vaak ook ongeschreven verplichtingen met zich meebrengen ten opzichte van elkaar; dat systeem heet "keiretsu". Voor een buitenstaander schept dat een verwarrend geheel.

 

Momentum bouwt op

Maar is het wel eerlijk om Japan af te zetten tegen Westerse tegenvoeters? Misschien passen wereldwijd erkende standaarden simpelweg niet op een zeer onderscheidende zakencultuur zoals die van Japan. Tegelijk moeten we ook niet in clichés vervallen, want die versluieren de subtiele veranderingen die er wel degelijk gaande zijn in Japan.

Een belangrijk kantelpunt hierin is volgens veel fondsbeheerders the stewardship en governance code die in 2012 werd ingevoerd in corporate Japan. Deze kwam tot stand onder leiding van voormalig premier Shinzo Abe als onderdeel van zijn 'drie pijlen' hervormingen die een golf van buitenlandse investeerders naar Japan bracht.

Echter, naarmate de aandelenmarkt vervolgens momentum verloor, verdampte de buitenlandse interesse. "De veranderingen duurden te lang", zegt Miyako Urabe van JP Morgen, beheerder van de fondsen JPMorgan Japanese investment trust en JPMorgan Japan Small Cap Growth and Income. Hoewel het Westerse geduld op raakte, gingen de veranderingen gewoon door. "Het momentum bouwde geleidelijk aan op", aldus Urabe. "De veranderingen begonnen vanaf een relatief lage basis, maar in de afgelopen 10 jaar is echt een transformatie gaande."

 

Geen minkukels

Een voorbeeld van een verandering met impact is een edict van de Tokyo Stock Exchange over bedrijven waarvan de aandelenkoers onder hun boekwaarde noteert. Dat wil zeggen dat ze goedkoper geprijsd zijn dan de waarde die erin zit. De Japanse beurs roept zulke bedrijven op om met ideeën en plannen te komen die duidelijk maken wat ze gaan doen om hun aandelenkoers een boost te geven. 

Volgens fondsbeheerder Urabe hebben bedrijven dit serieus genomen en dat heeft geresulteerd corporate actions en aansluitend ook in hogere aandelenkoersen. Bedrijven willen immers niet de minkukels van de beurs zijn. Er is al vrij makkelijk winst te behalen met sommige corporate verbeteringen en daarmee tonen bedrijven meteen ook hun bereidwilligheid om in actie te komen.

 

Financiële slagkracht

De financiële gezondheid van Japanse bedrijven is gemiddeld genomen beter dan elders. Hun liquiditeitsposities zijn van dien aard dat bedrijven in Europa en de VS er jaloers op zijn. "Veel bedrijven hebben geen schuld en wel enorme cashposities," zegt James Salter, chief investment officer bij Zennor, een fondsenboetiek die op Japan gefocused is. Zo'n beetje de helft alle beursgenoteerde bedrijven, exclusief de banken,  in Japan heeft een netto-kaspositie.

Die financiële slagkracht is een overblijfsel van het deflatoire tijdperk waarin Japan lange tijd heeft verkeerd, en ook een weergave van de conservative financiël aanpak van Japanse corporate managers. Maar al die cash wordt nu aan het werk gezet. Bijvoorbeeld in de vorm van inkoop van eigen aandelen, iets dat bij Westerse bedrijven heel gebruikelijk is. Verschil is dat Japanse bedrijven nu eigen aandelen kunnen terugkopen tegen lage prijzen, terwijl de markten in Europa en de VS juist hoog staan.

Het belang van aandeelhouderswaarde is dus groeiende in Japan. Meer en meer bedrijven verhogen de pay-out ratio - het percentage van de winst per aandeel dat als dividend wordt uitgekeerd aan aandeelhouders - en ze streven ernaar om het reguliere dividend in ieder geval op niveau te houden. Er wordt minder snel gegrepen naar het mkiddel van dividendverlaging of schrappen om cash binnenboord te houden.

 

Afgelopen met matige leiding

Er zijn nog meer signalen dat het governance klimaat verbetert. Op het gebied van overnames zien we grote, sterke bedrijven hun kleinere, kwakkelende concurrenten overnemen. Sterke eigenaren nemen de plaats in van zwakke eigenaren en zorgen voor een betere, efficiëntere bedrijfsstructuur. En ze aarzelen niet om onderdelen die niet bij de kern passen, af te stoten.

Voorheen was het nogal eens zo dat een conglomeraat bij elkaar bleef om oneigenlijke redenen, bijvoorbeeld omdat de eigenaarsfamilie de controle wilde behouden of banden had met de leiding van de betreffende onderdelen; dat stond de efficiency in de weg.

Deze omslag wordt gevoed door beleggers die in opstand komen tegen het oude vermolmde systeem. Joe Bauernfreund, manager van AVI Japan Opportunity investment trust, zegt dat fondsmanagers geen geduld meer hebben met slecht geleide bedrijven en matig functionerende directies: "We zijn minder tolerant geworden voor slap management en voor bedrijven waar we weinig invloed kunnen uitoefenen via ons aandeelhouderschap. Er is genoeg keus aan goede bedrijven in Japan met oog voor aandeelhouderswaarde waar we ons op kunnen richten en de rest laten we voortaan links liggen." 

Deze fondsbeheerder nam afscheid van posities in NS Solutions en Papyless, omdat daar controlerende aandeelhouders de directie beschermden die weinig oog had voor minderheidsaandeelhouders. Transportgigant Fujitec is juist een succes story wat aandelenkoers en governance betreft in de 5 jaar dat de trust er een positie in heeft: "Dat is dankzij shareholder engagement en dat begon met ons public engagement in 2020 tot aan het recente opstappen van de president die behoorde tot de oprichtersfamilie."

 

TAGS
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

James Gard  James Gard is editor bij Morningstar.co.uk.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.