Hoe kun je beleggen in zeldzame grondstoffen?

Beleggen in zeldzame aardmetelen en strategische grondstoffen is geen sinecure. De markt is lastig te doorgronden en de dominante positie van China als producent vormt een groot risico. Er zijn enkele ETF's beschikbaar, maar hun portefeuillekenmerken lopen nogal uiteen. Morningstar onderzoekt hoe het zit.

Fernando Luque 18 juli, 2023 | 12:11
Facebook Twitter LinkedIn

Rare earth metals

De Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen heeft onlangs een bezoek gebracht aan China. Tijdens de reis uitte ze niet alleen haar bezorgdheid over China's staatssteun aan de eigen bedrijven en de beperkte toegang tot de Chinese markt voor buitenlandse bedrijven, maar ook over nieuwe exportcontroles die China op twee kritieke mineralen toepast. Deze twee, gallium en germanium, worden gebruikt in technologieën zoals halfgeleiders en maken deel uit van wat bekend staat als kritische of strategische metalen.

Meestal wordt onderscheid gemaakt tussen strategische metalen en zeldzame aardmetalen;  twee verschillende categorieën metalen, elk met hun eigen kenmerken en betekenis. Strategische metalen, ook wel kritische metalen genoemd, verwijzen naar een groep metalen die belangrijk worden geacht voor economische en nationale veiligheidsdoeleinden vanwege hun cruciale toepassingen in verschillende industrieën. Ze zijn vaak essentieel voor geavanceerde technologieën en hebben een beperkte beschikbaarheid of een groot geopolitiek belang.

Deze strategische metalen kunnen een breed scala aan elementen bevatten, zoals lithium, kobalt, titanium, wolfraam en zeldzame aardmetalen. Dit zijn "strategische" metalen omdat deze elementen meestal fundamenteel belangrijke bronnen van inkomsten zijn voor de exporterende landen. Voor de importerende landen, die zich vooral bezighouden met de verwerking van deze metalen, zijn ze ook van strategisch belang omdat ze worden gebruikt in hightech wapensystemen, auto's, elektronische goederen en medische technologie.

 

Zeldzame metalen

De tweede categorie, zeldzame aardmetalen, betreft een specifieke groep elementen die behoren tot de lanthanidereeks van het periodiek systeem, samen met twee extra elementen, scandium en yttrium. Ondanks hun naam zijn zeldzame aardmetalen niet noodzakelijkerwijs zeldzaam in overvloed, maar worden ze vaak in lage concentraties aangetroffen en zijn ze moeilijk economisch te extraheren en te scheiden.

Zeldzame aardmetalen worden gewaardeerd om hun unieke eigenschappen en spelen een cruciale rol in tal van hoogtechnologische toepassingen. Ze worden gebruikt bij de productie van elektronica, magneten, katalysatoren, lasers, energieopslagsystemen en verschillende groene technologieën zoals windturbines en onderdelen van elektrische auto's.

Volgens het Institute of Rare Earths and Strategic Metals "zijn veel mensen zich niet bewust van de enorme impact die zeldzame aardmetalen hebben op hun dagelijks leven, maar het is bijna onmogelijk om een stuk moderne technologie te gebruiken dat er geen bevat".

Table 1

De dominantie van China

De dominantie van China als de grootste producent van zeldzame aardmetalen betekent significante risico's op meerdere gebieden. China's monopolie in de productie van deze cruciale elementen zorgt voor onwenselijke afhankelijkheid voor heel veel landen.

Zeldzame metalen zijn essentieel voor meerdere strategische industrieën, waaronder electronica, technologieën voor hernieuwbare energie en defensie systemen. Leunen op één land voor zulke kritische bronnen stelt landen bloot aan kwetsbaarheden in de toeleveringsketen en potentiële disrupties, die ernstige economische en geopolitieke  consequenties kunnen hebben.

In termen van het totaal aantal kritische grondstoffen is China de grote wereldwijde leverancier: zo'n 66% van de beschikbare materialen komen daar vandaan. Dat cijfer omvat ook zeldzame aardmetalen en andere kritische grondstoffen zoals onder meer magnesium, tungsten, gallium en germanium. Onderstaande weergave geeft inzicht in de landen naar marktpositie:

Chart: Main Global Supply Countries of Critical Raw Materials

Chart 3

Bovendien geeft China's controle over zeldzame aardmetalen het een aanzienlijke invloed in de internationale betrekkingen. Het land heeft in het verleden blijk gegeven van zijn bereidheid om dit voordeel uit te buiten door exportbeperkingen en quota op te leggen, wat leidde tot prijsfluctuaties en marktonzekerheid.

De dominante positie van China in de zeldzame-aardmetaalindustrie geeft ook aanleiding tot bezorgdheid over milieu- en duurzaamheidskwesties, aangezien de winning en verwerking van deze mineralen vaak milieubelastende praktijken met zich meebrengen.

 

Hoe te beleggen in zeldzame metalen?

Een manier om te beleggen in zeldzame en kritieke aardmetalen is via futures, maar voor sommige beleggers is dat veel te ingewikkeld, wanttoekomstige blootstelling kan gecompliceerd zijn en gepaard gaan met een aantal risico's die uniek zijn voor de structuur van de futures-markt, zoals contango en backwardation.

Een andere manier om toegang te krijgen is door te beleggen in de bedrijven die betrokken zijn bij de winning en verwerking van deze metalen. Maar ook dat is wellicht niet de gemakkelijkste weg voor de gemiddelde belegger.

De eenvoudigste manier om aan deze grondstoffen te worden blootgesteld, is via een ETF. De enige ETF die beschikbaar is voor Europese particuliere beleggers is de VanEck Rare Earth and Strategic Metals UCITS ETF (REMX). Het is belangrijk om te vermelden dat deze ETF niet rechtstreeks in grondstoffen belegt, maar in aandelen van bedrijven die betrokken zijn bij de productie, raffinage en recycling van zeldzame en strategische aardmetalen en mineralen.

Beleggers moeten rekening houden met het feit dat de portefeuille van de Vaneck ETF sterk verschilt van andere ETF's in de metaal- en mineralensector. Als we de meest recente portefeuille van de Vaneck ETF vergelijken met die van bijvoorbeeld BGF World Mining, ziet diens top-10 van portefeuilleposities er totaal anders uit:

 

Table 4

De top-10 van grootste landen in portefeuille is voor beide beleggingsproducten eveneens heel verschillend. Ongeveer eenderde van VanEck ETF’s portefeuille is belegd in Chinese bedrijven. Bekijk die verschillen in onderstaande tabel:

Table 5

Al deze verschillen verklaren de zeer verschillende prestaties van de twee fondsen. De ETF laat een veel grilliger rendementspatroon zien dan het actieve beleggingsfonds over de middellange en lange termijn:

Final table

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Fernando Luque

Fernando Luque  es el Senior Financial Editor de www.morningstar.es

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten