De toespraak laatst van Chili’s jonge president was voor beleggers in SQM en Albemarle even schrikken. Gabriel Boric (37) kondigde op 20 april namelijk aan de lithiumindustrie in zijn land te willen nationaliseren. En SQM en Albemarle zijn in Chili de twee grote lithiumproducenten. Ook wereldwijd behoren zij trouwens tot de top: zij zijn de grootste beursgenoteerde partijen op dit gebied, samen met Lithium Americas en Livent.
Lithium is al jaren een gewilde grondstof. De prijs ervan steeg de afgelopen jaren enorm, aangejaagd door de steeds grote vraag naar elektrische auto’s. Om de oplaadbare batterijen te maken die nodig zijn voor elektrische auto's (EV’s, electric vehicles), heb je namelijk lithium nodig. En lithium is een schaarse grondstof, die maar in een beperkt aantal landen beschikbaar is: in Australië, Chili en China. En een beetje in de Verenigde Staten, in Californië.
Terug naar het nationalisatieplan in Chili. In eerste instantie daalden de beurskoersen van de twee lithiumproducenten die de grondstof in dat land delven. De dag na Borics toespraak stond de beurskoers van SQM (SQM) negen procent lager en die van Albemarle (ALB) vier procent lager. Maar een week na de roemruchte speech lijkt de rust alweer behoorlijk teruggekeerd en is de koers van beide aandelen weer gestegen. Die van Albemarle staat nu rond de $186, versus $171-$172 vorige week; die van SQM op $67, terwijl dat een week geleden nog circa $60 was.
Geen snelle verandering
Wil dit nu zeggen dat beleggers niet bang zijn voor de nationalisatieplannen in Chili? In elk geval lijken zij er geen direct gevaar in te zien voor SQM en Albemarle. En daarin hebben zij gelijk: de Chileense president had het in zijn toespraak zelf ook over een ‘geleidelijke nationalisatie’. Ook uitspraken van de Chileense minister van Economische Zaken, Nicolas Grau, duiden erop dat er op zijn vroegst over twee jaar iets zal veranderen.
Grau vertelde in een gesprek met Reuters dat de regering ernaar streeft vóór het einde van Borics eerste termijn als president een akkoord te bereiken met de betrokken lithiumproducenten. En de Chileense presidentsverkiezingen vinden pas in 2025 plaats. Bovendien is het de vraag óf het de regering zal lukken de nationalisatie door te voeren. Tot nog toe heeft het Chileense congres namelijk andere progressieve plannen van het linkse kabinet-Boric vaak gedwarsboomd of afgezwakt.
Zo stuitte het kabinetsplan om de winsten van koperproducenten (in Chili wordt ook veel koper gewonnen) zwaarder te belasten, afgelopen zomer op veel weerstand, zo schreef NRC onlangs nog. De Chileense regering wil de nationalisatie van de lithiumproductie overigens in de vorm gieten van een joint venture - tussen de lithiumproducenten en een staatsbedrijf. Daarbij zou de meerderheid van de aandelen in staatshanden moeten komen. President Boric zou inzetten op samenwerking met SQM en Albemarle, om de kans te vergroten dat zijn plan door het congres komt.
Hakken in het zand
Albemarle heeft zijn hakken echter al in het zand gezet: het liet weten niets te willen veranderen aan zijn huidige contract met de Chileense staat, dat nog doorloopt tot 2043, zo schrijft Fabián Andrés Cambero van Reuters in een analyse over de nationalisatieplannen. Pas dan loopt de licentie-overeenkomst af die het concern gesloten heeft voor de exploitatie van lithium.
SQM, wiens licentie al in 2030 verloopt, zou wat vriendelijker gereageerd hebben: dat zou gezegd hebben ‘klaar te zijn voor gesprekken met de regering’. Sociedad Quimica y Minera de Chile, zoals SQM voluit heet, exploiteert het Chileense zoutmeer Salar de Atacama, dat de hoogste concentratie lithium ter wereld bevat.
Borics timing was interessant: hij kwam met zijn nationalisatieplan op de proppen in een periode dat de lithiumprijs hard daalt, na een piek afgelopen najaar. Lithiumcarbonaat, de grondstof die nodig is voor de oplaadbare batterijen van elektrische auto’s, kost nu minder dan $30.000 per ton (oftewel duizend kilo). Dat was in november nog $85.000 per ton. Doordat de economie in zwaarder weer terecht is gekomen en economen vrezen dat er een recessie aankomt, is de vraag naar elektrische auto’s namelijk wereldwijd gedaald.
Ondergewaardeerd of niet?
Wat betekent dit alles nu voor de aandelen van lithiumproducenten? is het interessant om nu in te stappen? Om te beginnen schat Morningstar-analist Seth Goldstein de kans dat de nationalisatie doorgaat en het Chileense congres ermee instemt op 50 procent. Hij wijst erop dat de zogeheten constitutional assembly vorig jaar een voorstel voor nationalisatie nog afgewezen heeft. Dat is de assemblee die zich gebogen heeft over het herzien van de Chileense grondwet
Wat betreft de waardering van Albemarle en SQM: beide aandelen zijn volgens Goldstein momenteel ondergewaardeerd op de beurs. De koers van SQM, die afgelopen november rond de $111 lag, was eind april circa $67. Maar aanleiding van de ontwikkelingen in Chili heeft de analist zijn Fair Value voor het aandeel SQM, de Morningstar-term voor de reële waarde, lichtjes verlaagd; er gaat $10 af en hij komt nu uit op $100 per aandeel.
Analist Goldstein handhaaft de Fair Value van Albemarle op $350. Gezien de koers die eind april rond de $185 schommelt, is het aandeel dus zwaar ondergewaardeerd op de beurs. Van de twee lithiumproducenten is Albemarle zijn favoriet. Niet alleen vanwege die grote onderwaardering op de beurs, maar ook omdat het concern in zijn ogen minder risico loopt als de nationalisatieplannen doorgaan.
Dat heeft onder andere te maken met de geografische spreiding van de activiteiten. Die is bij Albemarle breder en dus gunstiger. Bij Albemarle zal in 2032 nog maar 19% van de totale lithiumproductie uit Chili afkomstig zijn. In 2043, als zijn exploitatielicentie afloopt, is dat zelfs minder dan 10%, aldus Goldstein. Daarnaast is het actief in de Verenigde Staten, Australië en China.
Bij SQM liggen de verhoudingen anders: om te beginnen loopt diens licentie met de Chileense staat al veel eerder af – in 2030. En verder vormt juist de zoutmijn in Chili, de Salar de Atacama, het kroonjuweel en juist daar wilde het concern de productie stevig opvoeren. Daarnaast heeft SQM ook belangen in onder meer Australische mijnen. Maar voor de joint venture met Wesfarmers in Australië geldt dat het wel een riskant project is, omdat geen van beide partijen ervaring heeft met het exploiteren van lithium uit harde rotsen, aldus analist Goldstein.
