5 Grafieken over de actuele marktsituatie

De centrale banken aan beide zijden van de Atlantische Oceaan zijn de rentetarieven blijven aanscherpen. Dat is merkbaar op de obligatiemarkten: de rente op 10-jaars Bunds ligt op het hoogste punt in 12 jaar. En de inflatiezorgen nemen niet echt af, althans niet in Europa, zo blijkt uit de laatste cijfers van Eurostat. Na een briljante start van het jaar kan het verloop op de beurzen gezien het gemengde beeld al met al als zijwaarts volatiel'' worden omschreven.

Antje Schiffler 06 maart, 2023 | 10:59
Facebook Twitter LinkedIn

EZB

Centrale banken in de eurozone, het Verenigd Koninkrijk en Zweden verhoogden de rente in februari met 0,5 procentpunt, meer dan de Amerikaanse Federal Reserve die het bij 0,25 procentpunt hield. De Europese Centrale Bank (ECB) kondigde aan om in maart nog een verhoging te doen en dan met 25 basispunten. Volgens Jörg Krämer, hoofdeconoom bij Commerzbank, zou het hoogste punt nabij kunnen zijn: “We verwachten dat de ECB de cyclus van renteverhogingen zal beëindigen na nog twee renteverhogingen van elk 25 basispunten in mei en juni. Samen met een dalende inflatie en een aanhoudend zwakke economie zou dit zelfs moeten leiden tot een daling van de rente voor langere looptijden.”

Na de renteverhoging in december was de renteverhoging van de Amerikaanse Federal Reserve tijdens de vergadering van begin februari met 0,25 procentpunt relatief gematigd. Al met al hebben de Amerikanen hun beleidsrente nu sinds maart 2022 met 4,5 procentpunt verhoogd. "Dit is de grootste stijging in een jaar sinds de renteverhogingscyclus van 1980-81, toen de Fed probeerde de 'grote inflatie' die in de jaren zeventig woedde, een halt toe te roepen", zegt Preston Caldwell, hoofdeconoom van Morningstar.

Is het einde nu in zicht? De retoriek van de Amerikaanse centrale bankiers wijst in een andere richting, want zij spreken van verdere verhogingen - meervoud dus. Maar Caldwell betoogt in zijn artikel Fed Raises Rates and Says It Isn’t Done Yet. We Think It Is: “Marktverwachtingen, evenals onze eigen prognose, vragen om een lager pad voor de Fed-rente dan de eigen prognose van de Fed, inclusief renteverlagingen voor eind 2023. Terwijl de Fed een beleidsrente van 5 tot 5,25% voorspelt voor eind 2023, luidt de marktverwachting op basis van futures op de federal funds rate slechts 4,25% tot 4,5%. Onze voorspelling ligt zelfs nog lager, op 3,75% tot 4%”, aldus de Morningstar-econoom.

 

Maar terug naar Europa. De inflatie in de eurozone was aan het begin van het jaar gematigder, wat vooral te danken was aan de relatieve rust op de energiemarkten. Anders dan in de VS vertoont de kerninflatie – exclusief volatiele energie- en voedselprijzen – echter nog steeds een opwaartse trend (+5,3% in januari vergeleken met 5,2% in december).

In Duitsland versnelde de kerninflatie zelfs tot 5,6%. "De inflatiedruk in Duitsland blijft daarom hoog, vooral omdat de gematigde ontwikkeling van de huren vóór belastingen (2% in vergelijking met het voorgaande jaar) de stijging van de prijzen in de dienstensector neigt te ondermijnen", zegt Sebastian Becker, econoom bij Deutsche Bank Research. “De totale inflatie zal in maart waarschijnlijk aanzienlijk dalen als gevolg van basiseffecten voor energie. De cijfers van januari laten echter al duidelijke tweede ronde effecten zien. Die zullen in de loop van het jaar waarschijnlijk verder stijgen, met name in de dienstensector, waar lonen een belangrijke kostenpost vormen.”

Maar voor energie, voedsel en goederen zijn er veel toekomstgerichte indicatoren die erop wijzen dat de inflatiedruk in al deze categorieën behoorlijk zal afnemen, aldus Philip Lane, hoofdeconoom van de ECB.

 

Lane noch zijn baas Christine Lagarde laten in ieder geval geen twijfel bestaan over de koers die ze bij de volgende ECB-vergadering in maart zullen volgen. Het blijft lastig voor beleggers. Dat komt omdat vanwegde de inflatie beleggers een hoger rendement moeten maken om hun doelstellingen te halen, terwijl het juist moeilijker wordt om rendement te genereren, omdat de obligatiekoersen de neiging hebben om te dalen - en de bedrijfswinsten onder druk staan.

De rendementen op 10-jarige Duitse staatsobligaties (Bunds) kenden geen grenzen in de wisselende marktsituatie. Eind februari bereikte het rendement op de 10-jarige Bund 2,58%, een hoogtepunt sinds 2011. De drijfveer op de obligatiemarkten is het vooruitzicht van stijgende rentevoeten, hoewel, zoals hierboven beschreven, het einde van de respectievelijke rentestijgingen nog niet duidelijk is.

 

Op de Europese beurzen leidden de gemengde situatie en de geopolitieke onzekerheid afgelopen maand tot een volatiele zijwaartse beweging. “De herdenking van de Russische invasie op 24 februari bracht de oorlog weer onder de aandacht van de markt. Berichten over mogelijke wapenleveranties door China aan Rusland zorgden voor bezorgdheid. Omdat dergelijke militaire steun economische sancties tegen China met zich mee zou brengen, ontstond een zekere nervositeit op de aandelenmarkten”, schrijft Ulrich Kater, hoofdeconoom bij Deka-Bank.

 

Een component die zogezegd op sleeptouw wordt genomen door de Europese energiecrisis en naar steeds grotere hoogten wordt gestuwd, is de CO2-prijs. Kostte een  emissierecht in het Europese emissiehandelssysteem EU-ETS op 24 februari 2022 nog €88,82 per ton,  een jaar later was dat gestegen naar bijna €100.

 

De achtergrond is enerzijds de ongunstige verschuiving in de brandstofmix bij de energieproductie. Dat blijkt uit een blik op het primaire energieverbruik van Duitsland, de grootste uitstoter van Europa. In Duitsland nam het verbruik van steenkool en bruinkool bij elektriciteitsopwekking sterk toe, terwijl kernenergie afnam.

Strikt genomen begon de meest recente rally van de CO2-prijs in december 2022, toen de Raad van Europa, het Europees Parlement en de Europese Commissie gezamenlijk overeenstemming bereikten over aanscherping van het EU-ETS. Er werden onder andere afspraken gemaakt over het meenemen van bepaalde onderdelen van de scheepvaart, het afbouwen van gratis emissierechten voor industriële bedrijven en een tekort aan beschikbare certificaten.

 

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Antje Schiffler  is editor voor Morningstar in Frankfurt.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten