Hoe hebben grondstoffen gepresteerd na een jaar oorlog in Oekraïne? Het militaire conflict is slechts een van de factoren die de prijs van grondstoffen hebben beïnvloed en zullen blijven beïnvloeden. Rentestijgingen, de mogelijkheid van een recessie, de sterkte of zwakte van de dollar of de heropening van China zijn elementen die ontegensprekelijk een impact hebben op de prijzen van praktisch alle grondstoffen.
Morningstar onderzoekt de prijsbewegingen van de belangrijkste grondstoffen sinds het begin van het conflict eind februari 2022. Zoals de onderstaande grafiek laat zien, zijn grondstoffen de afgelopen 12 maanden gedaald (rendementen worden gemeten in Amerikaanse dollars), waarbij dat het meest uitgesproken is voor energiegrondstoffen en industriële metalen.
Edelmetalen
De grootste aanjager van edelmetalen en goudprijzen in het bijzonder is de verkrapping van het monetaire beleid door de centrale banken, en met name door de Federal Reserve, die de rente op staatsobligaties deed stijgen. Maar in de afgelopen maanden heeft de matiging van de inflatiecijfers de marktconsensus versterkt dat het tempo van de renteverhogingen door de Federal Reserve zou kunnen vertragen, waardoor het vertrouwen van beleggers in goud, dat sinds november aan het stijgen is, een boost krijgt.
Dit heeft ook invloed gehad op zilver, maar aangezien dit metaal ook in de industrie wordt gebruikt, is het aangetast door de lockdowns in China en de angst voor een wereldwijde recessie. Maar de definitieve opheffing van de beperkingen in China en de mogelijkheid van een zachte landing voor de Amerikaanse economie zouden het herstel van zilver verder kunnen stimuleren.
Industriële metalen
De verkrapping van het monetaire beleid in de Verenigde Staten en Europa was niet positief voor industriële grondstoffen. Stijgende rentetarieven duwen de dollar omhoog, waardoor grondstoffen duurder worden. Maar sinds november begint het marktsentiment echter te veranderen. Nu verwachten beleggers een daling van de inflatie en een matiging van de rentestijgingen, althans in de Verenigde Staten.
Deze draai heeft ook de prijzen van industriële metalen ondersteund. Deze zijn ook gecorreleerd met de productie-activiteit in China, 's werelds grootste afnemer van koper. De heropening van het land kan een wind in de rug betekenen voor deze grondstoffen.
Energieprijzen
De aardgasprijzen in de VS liggen nu ver onder het niveau van vlak voor de oorlog in Oekraïne. Maar waarom? Het antwoord ligt grotendeels in het weer. Zowel de Verenigde Staten als Europa hebben ongewoon warme winters gehad. Hoewel in sommige regio's scherpe temperatuurdalingen hebben plaatsgevonden, waren deze van korte duur. Aardgas wordt voornamelijk gebruikt voor verwarming en voor de opwekking van elektriciteit.
Aan de andere kant heeft Europa bewust hard gewerkt om zijn aardgasopslagen vóór de winter volledig te vullen en om tegelijk de energievraag te verminderen. Doelstelling van de EU is om de gasvraag tussen augustus 2022 en maart 2023 met 15% te verminderen. Als gevolg hiervan heeft Europa niet zoveel import van Amerikaans aardgas nodig om de Russische voorraden te vervangen als velen vorig jaar nog vreesden.
Er is nog een factor die van invloed is op de Amerikaanse aardgasprijzen: de grootste terminal voor vloeibaar aardgas (LNG) in de Verenigde Staten (Freeport), die verantwoordelijk is voor ongeveer 20% van de aardgasexport van het land, is sinds juni 2022 buiten gebruik vanwege tot een brand en de heropening ervan wordt voortdurend uitgesteld.
Landbouwgrondstoffen
Rusland en Oekraïne zijn belangrijke exporteurs van landbouwgrondstoffen. In 2021 behoorden Rusland en Oekraïne tot de wereldwijd drie grootste exporteurs van tarwe, gerst, maïs, koolzaad en koolzaadolie, zonnebloempitten en zonnebloemolie. Beide landen zijn de belangrijkste leveranciers van voedsel en kunstmest op de wereldmarkten. Deze hoge concentraties zouden de kwetsbaarheid van deze markten voor schokken en volatiliteit kunnen vergroten.
De oorlog in Oekraïne heeft de bestaande spanningen op de markt voor agrarische grondstoffen verscherpt. Sinds eind 2021 hebben de prijzen van grondstoffen als granen en plantaardige oliën ongekende hoogtes bereikt. Nu heeft de invasie in de Oekraïne de prijzen nog hoger doen stijgen. Dit heeft met name gevolgen voor import-afhankelijke landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika en Afrika bezuiden de Sahara, die sterk afhankelijk zijn van Russische en Oekraïense tarwe.
De verstoring van de export vanuit het Zwarte Zee gebied en de hoge prijzen destabiliseren de voedselzekerheid in het Midden-Oosten en Noord-Afrika, dat sterk afhankelijk is van Russische en Oekraïense tarwe, nog verder. De verwachting is echter dat aan de wereldwijde vraag naar tarwe in het huidige seizoen kan worden voldaan, aangezien landen als Australië, Brazilië en de Verenigde Staten hun export zullen verhogen om het gat te dichten dat Rusland en Oekraïne hebben achtergelaten.
Het risico bestaat dat als de oorlog de prijzen voor ruwe olie hoog houdt en de export van beide landen na het seizoen 2022/2023 beperkt blijft, er een aanzienlijk aanbodtekort zal blijven bestaan op de wereldgraanmarkten, zelfs als andere exporterende landen hun productie verhogen als reactie op hogere prijzen. Sinds het graanakkoord tussen Rusland en Oekraïne van afgelopen augustus zijn de prijzen weer enigszins gedaald.
