De Federal Reserve verhoogde tijdens haar vergadering van 1 februari de Amerikaanse rente met 25 basispunten tot een bandbreedte van 4,50-4,75%. Dat betekende voor de tweede keer op rij een kleinere verhoging dan de 75 basispunten die de Fed eerder doorvoerde. In die situatie is het geen toeval dat goud en zilver weer bij beleggers op de radar zijn gekomen, zeker bij de beleggers die een verdere vertraging van de renteverhoging door de Amerikaanse centrale bank verwachten, met als gevolg een verzwakking van de dollar op de valutamarkt.
Fed-president Jerome Powell toonde zich op de persconferentie echter resoluut: "we hebben de piek in de rentetarieven nog niet bereikt", en "als we daar aankomen, blijven we daar langer dan de markten verwachten, en misschien gaan we verder, indien nodig". Kortom, het is mogelijk dat de Fed bereid is een economische vertraging te riskeren om de controle over de prijzen niet te verliezen.
"Financiële markten voorspellen al een tijdje een recessie in de VS", zegt James Luke, manager edelmetaalstrategieën bij Schroders. Terugkijkend presteert goud over het algemeen goed in absolute en relatieve termen tijdens recessies in de Verenigde Staten, en goudaandelen deden het nog beter.
Kortom, veel factoren die in 2022 tegen goud werkten, bleken bij het aanbreken van het nieuwe jaar positief: zo piekte de inflatie rond het midden van het jaar en lijkt deze af te nemen. "Geopolitieke spanningen en deglobalisering hebben veel niet-westerse centrale banken ertoe aangezet om te diversifiëren, weg van de Amerikaanse dollar", zegt Joe Foster, portefeuillemanager Gold Strategy bij VanEck. "De netto-aankopen van goud door de centrale bank maakten van 2022 een van de sterkste jaren ooit.”
De People's Bank of China (PBOC) maakte bekend in november 32 ton goud te hebben gekocht: het is de eerste officiële aankoop van de PBOC sinds 2019. Misschien ook daarom dat het edelmetaal – dankzij een opleving aan het einde van het jaar – erin slaagde om 2022 af te sluiten op ongeveer $1.814 per ounce.
"Hoewel goud grotendeels onveranderd eindigde, was het jaar verre van stil", vervolgde Foster. "De prijzen daalden met zo'n $450 van hoogtepunt naar dieptepunt voordat de cirkel rond was." Goud kende een maximale daling van 11,3% in het jaar en sloot daarna vrijwel ongewijzigd, een respectabel resultaat gezien het verlies van 18,1% van de S&P 500-index en het verlies van 64,3% van Bitcoin.
De rol in de portefeuille
In alle bearmarkten van de afgelopen 50 jaar, vooral tijdens de financiële crisis van 2008, heeft goud uitstekend werk geleverd door de beleggingsportefeuille te stabiliseren. Zelfs in de huidige economische neergang heeft goud tot nu toe zijn stabiliserende werking bewezen. Van februari 2022 tot januari 2023 won goud 7% in euro's, terwijl de MSCI World 13% verloor, in euro's. "Een goudallocatie tot 10% in een aandelenportefeuille (proportioneel minder in een gemengde portefeuille) kan een stabiliserend effect hebben op het rendement op de portefeuille," zegt Jan Viebig, Global Co-CIO en Head of Multi-Asset van ODDO BHF AM.
Volgens de World Gold Council beliepen de aankopen van goud door centrale banken alleen al in 2022 zo'n 673 ton, het hoogste niveau sinds 1967. Enkele van de grootste kopers van het edelmetaal waren de centrale banken van India, Qatar en Oezbekistan, evenals die van Turkije, Egypte, Irak, India en Argentinië, allemaal landen die kennelijk minder afhankelijk willen worden van de dollar.
"Dit wijst op een afnemend vertrouwen in de veiligheid van traditionele valuta's", zegt Ned Naylor-Leyland, investment manager goud en zilver bij Jupiter AM: "Ten eerste hebben geopolitieke en marktvolatiliteit veel centrale banken ertoe aangezet om hun voorraden edelmetaal te vergroten, dat algemeen wordt beschouwd als een veilige haven in tijden van economische turbulentie. Ten tweede wordt goud vaak gezien als een goede langetermijnafdekking tegen inflatie, en aangezien de inflatie hoog blijft, slaan veel centrale banken hun vermogen op in goud in plaats van in contanten."
Bovendien toont deze massale vraag ook een verlies aan vertrouwen in instellingen en overheden. "Het mooie van goud is eigenlijk dat er geen vertrouwen voor nodig is, in tegenstelling tot geld dat door staten wordt uitgegeven", zegt Naylor-Leyland. Op een historisch moment waarin we op weg zijn naar een nieuw tijdperk dat wordt gekenmerkt door deglobalisering en multipolaire machtsstructuren, wordt edelmetaal zelfs gezien als een apolitiek betalingsmechanisme: het meest recente voorbeeld hiervan was de aankondiging van Ghana dat het van plan was goud te gebruiken in plaats van Amerikaanse dollars om olie te kopen.
"De VS zullen op een gegeven moment hun beleid van renteverhogingen moeten terugdraaien vanwege de aanhoudende recorduitgifte van schatkistpapier en het gebrek aan kopers", vervolgt de Jupiter-manager. "Wanneer dat gebeurt, zouden de reële dollarrentetarieven moeten verzwakken, waardoor een ondersteunende omgeving voor het edelmetaal in Amerikaanse dollars wordt gecreëerd, gelijk aan de kracht die we al hebben gezien in goud in andere valuta's."
Recessie in zicht: goudvoorraden
Naast typisch aantrekkelijke rendementen tijdens recessies, wijst de beheerder van Schroders op twee andere redenen om een positieve kijk op goud en goudaandelen te hebben. "Ten eerste zijn er prognoses dat het klimaat voor aandelen zal verbeteren in 2023. Het is onwaarschijnlijk dat het net zo moeilijk zal worden als in 2022. Vorig jaar stonden de winstmarges van goudproducenten onder druk door stijgende kosten (olie, staal, arbeid) en dalende goudprijzen . Dit heeft ertoe geleid dat de aandelen van goudproducenten slechter presteerden dan edelmetaal (tenminste in dollars)."
"Dit jaar met het oplopen van de goudprijs zouden de marges weer kunnen groeien. Wat de kosten betreft, zijn er op sommige gebieden al reële dalingen. In sectoren die beter bestand zijn tegen verandering, zoals arbeid, verwachten we dat de kostengroei zal vertragen na de sterke stijgingen na de pandemie, met name in Noord-Amerika en Australië. Ten tweede blijven aandelen van goudproducenten op de lange termijn goedkoop en zijn beleggers nog steeds enorm ondergepositioneerd."
Over het algemeen geldt dat hoewel het rendement van fysiek goud en de aandelen van bedrijven die het delven en verhandelen op de lange termijn gecorreleerd zijn, dit op korte termijn misschien niet het geval is. Simpel gezegd, hoe meer de prijs van goud stijgt, hoe goedkoper het wordt om naar bronnen van goud te graven. Mijnbouwaandelen kunnen aanzienlijk stijgen als goud stijgt, maar dat is niet altijd het geval. Daarom zijn aandelen in de mijnbouwsector traditioneel volatieler en versterken ze de bewegingen van het gele metaal.
