"Had ik maar...", "als ik nou...", of een variant op die woorden is iets wat mijn vader graag tegen me zegt als ik vertel over een verlies of gemiste kans. En niet te vergeten het daar op volgende berustende "gedane zaken nemen geen keer". Het semi-sarcastische antwoord met een vriendelijke oprechtheid resulteert altijd in een wrange glimlach. Dat komt omdat het gezegde iets helends heeft.
We kennen allemaal het knagende gevoel van een financieel verlies. Maar als het een aanhoudende pijn wordt, moet je er iets aan doen - want dan zullen jullie je allebei veel beter voelen: jij en je bankrekening.
De subtiele wijsheid van mijn vader over retrospectie geldt ook voor beleggers. Het impliceert verder gaan met het juiste perspectief. "Vergeet niet dat de waarde van je portefeuille altijd hypothetisch is totdat je daadwerkelijk verkoopt", zegt Sarah Newcomb, gedragseconoom bij Morningstar. De effecten die je bezit leveren een bepaald bedrag op als je ze verkoopt. Maar was je van plan ze vandaag allemaal te verkopen? En waarom heb je ze niet eerder verkocht?
Deze fouten maken we
Wat heeft je er toe gebracht om beleggingen te verkopen, niet te verkopen, te kopen of niet te kopen? Het kan frustrerend, stressvol en soms zelfs angstaanjagend zijn om dat uit te vinden. Deze emoties kunnen een probleem zijn:
“Het probleem is dat als we op zoek gaan naar meer informatie wanneer we bang zijn, we gemakkelijk geagiteerd kunnen raken omdat onze perceptie van risico kan worden beïnvloed door aspecten van de risico-informatie zelf en door contextuele factoren zoals kleur, afbeeldingen en geluidseffecten”, zegt Newcomb. "Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat juist de angst zelf negatieve uitkomsten waarschijnlijker kan maken. Dus het zoeken naar informatie als je al bang bent, kan angst vergroten in plaats van verminderen."
Fout 1: Beslissingen nemen als je bang bent
"Verliezen drukken zwaar op ons gemoed, zelfs nog meer dan winsten", merkt Morningstar's gedragsonderzoeker Samantha Lamas op, "Het ervaren van verlies voelt over het algemeen twee keer zo erg als het winnen van hetzelfde bedrag." Combineer dat met internet en je valt gemakkelijk in een vicieuze cirkel van angst, angst om iets te missen en slechte transacties, vooral in het online tijdperk.
Sentiment van de verkeerde bron op het verkeerde moment kan gemakkelijk leiden tot herhaalde transacties aan de verkeerde kant van de streep. "Informatie is waardevol en we moeten als beleggers onze due diligence doen en producten en diensten onderzoeken voordat we ze kopen", legt Newcomb uit. "We moeten ons er ook van bewust zijn wat voor gevoel de presentatie van beleggingsinformatie ons geeft. Vermijd doomscrolling en sensatiezucht als we emotioneel kwetsbaar zijn.”
Fout 2: Twijfelen aan het oorspronkelijke plan
Gevoelens van verlies kunnen ertoe leiden dat u gaat twijfelen aan een goed doordachte strategie en kan leiden tot het overhaast van de hand doen van risicovolle activa. Dit staat bekend als verliesaversie, zegt Lamas: "Deze krachtige vooringenomenheid kan leiden tot een reeks financiële fouten, zoals overdreven reageren bij verlies, waardoor u de volgende keer overdreven voorzichtig bent of extra risico probeert te nemen om slechte prestaties goed te maken.”
Door vermogen uit risicovolle beleggingen weg te halen om daarmee verliezen te beperken, zouden we ons op de korte termijn misschien veiliger en rustiger voelen, merkt Newcomb op, "maar het kan heel goed financiële zelfsabotage op de lange termijn zijn. Meerdere studies hebben aangetoond dat beleggers die hun geld vaker verplaatsen, consistent slechter presteren dan de markt en dan hun meer weloverwogen soortgenoten."
Hoe verder te gaan na financieel verlies
Als een balans die in het rood staat je gestresst of bang maakt, negeer dan zogenaamde experts en doemdenkers, raadt Newcomb aan. "Zij gaan je zeker niet helpen om weer tot rust te komen en vanuit daar opnieuw verstandig na te gaan denken."
Een manier om die rust te bereiken, is door een frisse kijk op zaken te hebben: "Als er volatiliteit in de markt is en je beleggingsportefeuille krijgt een klap te verduren, probeer dan de situatie opnieuw te kaderen. Zie het als een nieuwe realiteit en neem van daaruit nieuwe beslissingen", zegt Lamas, "De marktvolatiliteit kan verraderlijk zijn, maar het kan ook een kans zijn om kwaliteitsbeleggingen te kopen tegen lage prijzen."
- Nieuw perspectief
Terwijl je je verlies vanuit een nieuw perspectief bekijkt, mag je nog steeds terugkijken. Maar wees eerlijk tegen jezelf. "Probeer niet te blijven hangen in de hoogste hypothetische waarde die je beleggingen misschien ooit hadden kunnen opleveren als je ze allemaal in één keer zou verkopen. Dat is in feite jezelf onnodig pijn doen." Die hoogst mogelijke waarde ooit is een schatting, geen realiteit, voegt Lamas eraan toe, "en daar aan blijven denken blijft als een donkere wolk over onze gemoedstoestand hangen."
Als u voelt dat uw financiële problemen op uw gemoed drukken, dan kan even de zinnen verzetten een wereld van verschil maken, zegt Lamas, "bijvoorbeeld door een wandeling te maken, vrijwilligerswerk te doen of gewoon een vriend te helpen. Gewoon even iets heel anders doen. Anderen ontmoeten en helpen is een goede manier om dingen in perspectief te plaatsen. Een opgefrist en evenwichtig gemoed kan zelfs een financieel verlies verzachten.”
- Stel grenzen
Het is belangrijk om de wereld van beleggen te scheiden van de rest van onze dagelijkse beslommeringen. Beperk jezelf in hoe vaak je naar je beleggingsportefeuille kijkt, stelt Lamas. “Constant je beleggingen checken nadat je een verlies hebt geleden levert alleen maar meer stress op en kan uiteindelijk zelfs leiden tot verkeerde belsissingen.”
- Slecht resultaat is niet hetzelfde als een slechte beslissing
Vat de resultaten van je beleggingen niet persoonlijk op. Als een beleggingsbeslissing leidt tot een matig resultaat of een negatief rendement, dan is het heus niet per se een slecht besluit geweest om die belegging destijds te kopen. Die beslissing kan weloverwogen en goed gefundeerd genomen zijn. Maar zoals altijd hebben we de bewegingen van de markt niet in de hand. Verwijt dat jezelf dus niet op een manier die je toekomstige beleggingsbeslissingen op een verkeerde manier beïnvloedt. Twijfel niet aan jezelf als je gedegen onderzoek hebt gedaan alvorens beleggingskeuzes voor je portefeuille te maken.
