Fondsbeleggers hebben van 2021 een recordjaar gemaakt, zowel wat instroom van vermogen betreft als qua beheerd vermogen. Afgelopen jaar kwam er per saldo 815 miljard euro aan nieuw vermogen in Europese beleggingsfondsen; dat is 90% méér dan in 2020 en tevens een nieuw record.
Het beheerd vermogen kwam bij het afsluiten van het jaar uit op 12.370 miljard euro en ook dat is een nieuw all-time high.
Aandelenfondsen beleefden in 2021 hun beste jaar ooit met 376 miljard aan netto-instroom. De categorieën global large-cap groei en global large-cap gemengd waren het meest in trek, en ook ecologie-aandelenfondsen stonden opvallend sterk in de belangstelling.
Voor de maand december op zichzelf was US large-cap gemengd de meest gewilde aandelenfondsen-categorie. Bij de achterblijvers kende de aandelen categorie global large-cap waarde de hoogste uitstroom. Dit weerspiegelt de voorkeur voor de groei-stijl boven waarde die 2021 domineerde.
De totale netto-instroom in december bedroeg 60,5 miljard euro, en dat is 9 miljard méér dan in november. Allocatie-fondsen boekten voor de tiende maand op rij een maand-instroom van meer dan 11 miljard euro.
Actief versus passief
De instroom in actieve fondsen overtrof wederom de hoeveelheid vermogen richting passieve fondsen; 41 miljard euro tegen 17,8 miljard. Aan de actieve kant trokken aandelenfondsen de kar met 17 miljard euro. De instroom in actieve obligatiefondsen trok flink aan naar 12,2 miljard euro tegen 8,8 miljard een maand eerder.
Het marktaandeel van passief blijft geleidelijk aan verder stijgen: het staat nu op 22%, vergeleken met 20,29% per ultimo december 2020.
Groen in opmars
De regels van de Europese Unie omtrent publicatie van duurzame beleggingen, ook wel SFDR genoemd, zijn sinds 10 maart 2021 van kracht. Fondshuizen moeten informatie geven over de ESG-risico's en de negatieve impact van hun beleggingen op mens en maatschappij. Morningstar heeft onderzocht hoe SFDR tot dusver is geïmplementeerd.
Sindsdien hebben fondshuizen veel van hun strategieën geüpgraded en nieuwe fondsen geïntroduceerd die voldoen aan de vereisten van Artikel 8 of 9 volgens het Morningstar ESG Commitment Level.
De autonome groei van de Artikel 8 en 9 fondsen was de hoogste in het vierde kwartaal van 2021 met respectievelijk 2,05% en 5,58%. Fondsen die niet onder de noemer Artikel 8 of 9 vallen, kenden autonome groeipercentages in de bandbreedte tussen 0,95 en 1,03%.
Instroom op fondscategorie-niveau
De meest gewilde categorieën in december waren te vinden in Amerikaanse en wereldwijde aandelen met 7 miljard euro instroom in US large-cap gemengd aandelen. De iShares Core S&P 500 ETF haalde het meeste geld binnen, te weten 974 miljoen euro.
Ook de obligatecategorie 'other bond' deed het goed met 3,9 miljard instroom. Dat was voor deze categorie de op een na hoogste instroom in één maand sinds januari 2020. Beleggingsfondsen in deze categorie beleggen in obligatie, maar hebben tegelijk valutablootstellingen waardoor ze niet in een van de andere obligatiecategorieën passen.
Verder is vermeldenswaardig over 2021 dat de groei-stijl zeer populair was en dat duurzaam beleggen in opkomst was. Vandaar dat global large-cap groei aandelenfondsen en de sector ecologie hoog scoren.
Uitstroom op fondscategorie-niveau
Fondsbeleggers blijven weg van global large-cap waarde aandelenfondsen. In december 2021 kende deze categorie 2,2 miljard euro netto-uitstroom. Dat was de hoogste uitstroom in één maand voor deze categorie tot dusver.
Verder prijken er voor heel 2021 nogal wat UK categorieën in de lijst van achterblijvers, zowel aandelen- als obligatiefondsen.
Instroom per fondshuis
Aan de actieve kant prijkt Natixis boven aan de lijst dankzij 3,5 miljard instroom in december in zijn eurozone large-cap aandelenfondsen die 2 miljard ero binnenhaalden. Voor heel 2021 is BlackRock het populairste fondshuis met 38 miljard euro aan netto-instroom over het gehele jaar. Tweede voor het jaar is JP Morgan met 27,4 miljard euro instroom en derde is Allianz met 23,9 miljard.
Aan passieve zijde gaat iShares wederom aan kop dankzij 6,4 miljard euro instroom. December was de 21e opeenvolgende maand van netto-instroom in iShares' passieve producten. Voor het gehele jaar was iShares, BlackRock's ETF-dochter, eveneens de grootste qua instroom met 66,8 miljard euro. Op afstand volgt Vanguard als nummer twee met 22 miljard euro aan netto-instroom.
Uitstroom per fondshuis
De meeste uitstroom onder actief was te noteren bij Nordea dat in december 2 miljard euro de deur uit zag stromen. Dat was merendeels te wijten aan de ultra-kortetermijn obligatiefondsen in Zweedse kronen voor de thuismarkt.
Bekeken over heel 2021 waren Russell Investments en Invesco de fondshuizen met de meeste uitstroom, respectievelijk 6,5 en 6,3 miljard euro. Bij Russell deden de wereldwijde bedrijfsobligatiefondsen het slecht.
Aan de passieve kant had in december de Ierse aanbieder Lantern Structured Asset Management de grootste uitstroom. Deze dochter van UBS had te lijden onder uitstroom uit één ETF, namelijk de UBS MSCI ACWI SF UCITS ETF. Dit weerspiegelt verschuivingen binnen de kanalen van UBS; deze interne kwesties hebben al vaker duidelijk merkbare invloed op de Europese fund flow cijfers gehad, zonder dat ze een daadwerkelijke verschuiving in beleggersvoorkeuren betekenen.
Instroom per fonds
Morningstar's flow data laten zien welke beleggingsfondsen de hoogste instroom en welke de hoogste uitstroom kenden over december. Het Zweedse pensioenfonds AP7 Räntefond was in december het bestverkochte.
Voor heel 2021 gaat Allianz Income and Growth aan kop met 10,3 miljard euro aan instroom, gevolgd door iShares Core MSCI World ETF die 8,5 miljard euro ophaalde.
Uitstroom per fonds
Het fonds met de meeste uitstroom over december is er een van UBS. Uit de UBS MSCI ACWI SF UCITS ETF stroomde 3,1 miljard euro weg.
Over heel 2021 kende Pimco GIS Global Investment Grade Credit de meeste uitstroom. Beleggers haalden er 7,6 miljard euro uit. Onderstaande tabel geeft een zeer divers beeld aan namen van fondshuizen en beleggingscategorieën: