Dit zijn 5 ESG thema's voor 2022

De landen beloven méér inspanningen te leveren, zoals het  €17,5 miljard grote Just Transition Fund van de Europese Unie. Ook zijn er initiatieven vanuit de beleggingswereld, zoals de World Benchmarking Alliance, die gaat beoordelen hoe goed 180 bedrijven hun aanpassingen vor een beter klimaat vormgeven.

De klimaatcrisis behelst ook een range aan andere kwesties, waaronder ontbossing, biodiversiteit, vervuiling en mensenrechten. De mens is onderdeel van de natuur en staat daar niet los van, dus het klimaatvraagstuk gaat vooral ook over ons eigen welzijn. De discussie moet dan ook breed gevoerd worden, breder dan alleen over weersverschijnselen. 

Want onderzoek heeft aangetoond dat luchtvervuiling de Covid-19 situatie verergert. In oktober 2021 heeft medisch vaktijdschrift The Lancet voorspeld dat klimaatverandering bepalend wordt voor onde gezondheid in de toekomst. Dat alles jaagt de klimaatdiscussie in brede zin aan.

Thema 2: net-zero blijft

De net-zero transitie betekent niet alleen maar simpelweg het verminderen van CO2-uitstoot. Het is ook de transformatie van business modellen in dezelfde orde van grootte als de industriële revolutie. Er zullen winnaars, overlevers en verliezers zijn. Bedrijven moeten bepalen hoe ze aantrekkelijk kunnen blijven voor afnemers en beleggers, zodat ze aan de winnende kant komen te staan. Zijn ze daar onvoldoende toe in staat, dan zijn ze gedoemd het onderspit te delven.

De beleggerscommunity, steunpilaar onder de kapitaalmarkten, moet zich zonder meer richten op het aanjagen van betekenisvolle rendementen op hun beleggingen; dus niet alleen financieel, maar ook maatschappelijk, sociaal en klimaat- en milieugericht.

Thema 3: verkopen en engagement

Een van de belangrijkste vragen van dit moment is hoe we beleggingsportefeuilles CO2-vrij kunnen maken, dat wil zeggen, vrij van beleggingen die CO2-uitstoot vertegenwoordigen. Moeten we zulke beleggingen gewoon allemaal verkopen of moeten we juist in contact blijven en in gesprek gaan (engagement) om de bedrijven tot verandering te bewegen? 

Beleggers hebben in de tijd die achter ons ligt heel verschillende beslissingen genomen op dit gebied, ook grote professionals. Het recentste voorbeeld is het Nederlandse ambtenarenpensioenfonds ABP dat in oktober 2021 aankondigde dat het al zijn fossiel gerelateerde beleggingen gaat verkopen. Reden is volgens het pensioenfonds dat het “onvoldoende kansen ziet om als aandeelhouder aan te zetten tot noodzakelijke significante vesnelling van de energietransitie bij de fossiele-energiebedrijven." Critici zeiden dat zo'n desinvesting betekent dat de fossiele assets simpelweg in handen komen van partijen die minder op hebben met duurzaamheid.

Staatbedrijven zijn afhankelijk van politieke wil om te veranderen. Maar ook private equity en venture capital hebben in toenemende mate aandacht voor duurzaamheidskwesties. Meer en meer zullen kapitaalverschaffers eisen dat hun private assets ook ESG-betrokken zijn.

Wat engagement betreft moeten de tools divers en effectief zijn. Gewoon een brief met een opinie of bezwaren schrijven is niet genoeg; om bedrijven echt te laten veranderen moeten beleggers hun business modellen fundamenteel ter discussie stellen. Dat vraagt commitment en middelen. Engine No. 1, de activist die drie zetels in de board van ExxonMobil mocht vullen, heeft een heel ander model voor engagement.

Thema 4: ESG wordt de standaard

Naarmate meer beleggers in zowel publieke als private assets aandringen op meer aandacht voor duurzaamheid, neemt de noodzaak voor consistente, gemeenschappelijke manieren van publicatie en verantwoording toe. Anders wordt het chaos en dat helpt het streven naar meer duurzaamheid niet.

Het raamwerk voor transparantie over verslaglegging krijgt steeds meer vorm, onder meer door de vorming van de International Sustainability Standards Board (ISSB) die twee belangrijke standaarden voor accounting samenbrengt. Daarnaast helpen inspanningen van Morningstar en anderen om de terminologie voor duurzaam beleggen te verhelderen bij het begrip voor (nieuwe) beleggers die zorgen of twijfels hebben over zaken als greenwashing.

In 2022 zal de invloed van duurzaamheidsoverwegingen op lange-termijn financiële verslaglegging, overzicht, risico en regelgeving sterker worden en dat zal ertoe leiden dat we steeds makkelijker praten over duurzaamheid; zelfs zozeer dat het de nieuwe standaard kan worden.

Thema 5: kritische massa

Het aantal ESG-ETF's is meer dan verzesvoudigd, zelfs terwijl ook actieve ESG-fondsen hun beheerd vermogen zien stijgen. Tezamen met de record-breaking asset flows in duurzame fondsen kunnen we daarom stellen dat ook de laatste beleggers nu over de streep zijn als het gaat om duurzaam beleggen. In alle geledingen van de markt laten zij hun vermogen naar duurzame beleggingen stromen.

Van een niche is het steeds meer in de richting van mainstream gegaan; waar pionierende beleggers aanvankelijk een deel van hun portefeuille in duurzaam staken (als een ESG satelllite naast een conventionele core), zijn nu veel particulieren bezig om een pensioenbelegging op te tuigen die voornamelijk duurzaam gericht is. Ook dat geeft an dat duurzaam op weg is om de standaard te worden. 

Wel hebben patriculiere beleggers nog altijd twee verschillende verwachtingen van hun beleggingen: ze willen een veilig pensioen en dus niet te veel financieel risico, maar ze willen ook de wereld goed achterlaten voor volgende generaties en dat vraagt andere doelen voor financieel rendement en risico. 

De grote massa aan particuliere beleggers die in de eerste plaats gewoon een goed rendement wil, maar tegelijk steeds meer aandacht heeft voor duurzaamheid, kan uiteindelijk de omslag veroorzaken naar duurzaamheid als standaard voor beleggingen. Die beweging zal in 2022 onmiskenbaar de markten beïnvloeden.