Het aanbod van dit type fondsen is fors toegenomen, maar daarmee ook de complexiteit van sommige ETFs. Overigens spreekt Morningstar liever van ‘strategic beta’ dan van ‘smart beta’. Smart beta is een catchy naam, net als ‘scientific beta’, ‘alternative indexing’, ‘factor based indexing’ of ‘advanced beta’.
Allemaal indrukwekkende titulatuur voor hetzelfde fenomeen. Maar ‘smart’ is verwarrend, want niet alle onderliggende beleggingsstrategieën bij deze ETFs zijn per se slim. En de term suggereert ten onrechte dat andere beleggingsstrategieën niet doordacht zouden zijn.
De term ‘strategic beta’ is volgens Morningstar een betere benaming, omdat het begrip ‘strategic’ verwijst naar de indices die ten grondslag liggen aan de ETF en die speciaal zijn ontworpen met een strategisch beleggingsdoel in gedachten. Deze groep ETFs volgt een speciaal samengestelde index die het rendement probeert te verbeteren en/of het risico wil verkleinen in verhouding tot een standaard marktkapitalisatiegewogen index. Strategic beta ETFs doen dit bijvoorbeeld door de weging van de aandelen in een index te wegen op basis van volatiliteit, liquiditeit of dividend.
Gestage opmars
Het beheerde vermogen onder Europese strategic beta ETFs heeft een gestage opmars laten zien in de afgelopen 10 jaar. Eind 2009 bedroeg het beheerde vermogen in dit type fondsen nog slechts 5 miljard dollar, maar per eind 2018 is dat bedrag meer dan vertienvoudigd naar 57,4 miljard dollar.
Wel viel de groei in 2018 terug, gemeten naar beheerd vermogen. Een daling van 5% zorgde ervoor dat ook deze ETFs niet ontkwamen aan de moeilijke marktomstandigheden van 2018. Binnen de totale Europese ETF-markt bleef het marktaandeel van strategic beta ETF's in 2018 stabiel op 7,5%, een percentage waar het sinds 2016 omheen schommelt.
Populairste categorieën
Het Europese landschap telt ongeveer 500 strategic beta ETFs, waarbij aandelenstrategieën duidelijk de favoriete asset class zijn. De populairste categorieën voor strategic beta ETF’s zijn dividend-gewogen en lage-volatiliteit producten. Er kwamen in 2018 20 nieuwe strategic beta producten op de markt en dat is minder dan een kwart van het aantal nieuwe introducties in het jaar daarvoor. De periode van snelle groei die een jonge markt kenmerkt lijkt dus voorbij.
De meeste nieuwe fondsen volgen een multifactor strategie. Dat komt omdat het aanbod single-factor producten al groot genoeg is, maar ook omdat aanbieders het risico/rendementsprofiel willen verbeteren door te diversifiëren via meerdere factoren. Immers, individuele factoren kunnen langdurige periodes van underperformance meemaken en diversificatie dempt het risico daarvan.
Druk op de kosten door concurrentie
In een steeds drukker en competitiever landschap zal onvermijdelijk toenemende druk worden uitgeoefend op de kosten, wat we ook onder traditionele marktkapitalisatiegewogen ETFs hebben gezien. Ook onder strategic beta ETFs zijn kostenverlagingen aan de orde, en het is te betwijfelen hoe lang aanbieders van deze ETFs de hogere kosten ten opzichte van standaard ETFs kunnen rechtvaardigen. De druk op de kosten zal onverminderd aanblijven en daarmee de kostenconcurrentie aanwakkeren.
De top-5 voor strategic beta ETFs is gebaseerd op basis van het vermogen onder beheer van de aanbieders van deze producten in Europa. Het landschap van strategic beta ETF's kent een duidelijke marktleider en dat is iShares. Die heeft per eind april 2019 36% van deze markt in handen en is met afstand de grootste, want alle volgende spelers zijn stukken kleiner, gemeten naar beheerd vermogen.
UBS grootste productenaanbod
iShares heeft overigens niet het grootste productenaanbod. Het breedste palet aan strategic beta ETF's wordt aangeboden door UBS. Dat zijn er 120, terwijl iShares er 44 heeft. Wel wist iShares te profiteren van de groeiende instroom aan nieuw vermogen door nieuwe producten in de markt te zetten. Dat waren onder andere de iShares Edge MSCI EM Value Factor ETF en iShares Edge MSCI Europe Multifactor ETF, gericht op factor-strategieën.
Ook zette iShares zijn eerste stappen op het gebied van obligatie- en grondstoffen-strategic beta ETF's met de introductie van de iShares J.P. Morgan USD Emerging Markets Bond ETF in Amerika en iShares Bloomberg Roll Select Commodity Swap ETF.
Top-5 Strategic Beta ETF-aanbieders
(klik op tabel voor vergroting)
Dit artikel is een samenwerking van Fondsnieuws met Morningstar en gebaseerd op data van Morningstar. Bovenstaande is nadrukkelijk niet bedoeld als een aanbeveling tot het doen van transacties.