Het onderzoek van Sustainalytics richt zich op 10 sectoren: wat zijn de risico's en hoe gaan de bedrijven in die sectoren daar mee om? Morningstar licht er 4 sectoren uit en behandelt de belangrijkste ontwikkelingen.
Energie: overgang naar 'low-carbon'
De vraag naar fossiele brandstoffen zal voorlopig nog wel aanhouden, maar veranderend energiegebruik onder invloed van CO2 regelgeving zal naar verwachting grote invloed krijgen op de winstgevendheid van olie- en gasbedrijven. Beleggers voeren de druk op bedrijven op om meer transparantie te betrachten, zoals bijvoorbeeld bleek uit hun stemgedrag bij ExxonMobil en Occidental Petroleum waar ze expliciet vroegen om uitleg over de klimaatrisico's. Samen met toenemende regelgeving op dit gebied geeft dat bedrijven de kans om aan beleggers te laten zien dat ze de risico's onderkennen en dat ze een strategie hebben om die aan te pakken.
De olie- en gasbedrijven die het grootste risico lopen bij de overgang naar 'low-carbon' zijn de bedrijven met bovengemiddelde productiekosten, de bedrijven in carbon-intensieve projecten, zoals de oliezandwinning in Canada, boringen in Arctisch gebied en bepaalde gaswinningsprojecten. Ook bedrijven die weinig vorderingen boeken met het diversifiëren van hun activiteitenportfolio gaan het moeilijk krijgen.
Onderstaande tabel toont de score die Sustainalytics toekent aan de risicobeheersingsdeskundigheid van de 10 grootste beursgenoteerde olie- en gasbedrijven wereldwijd. Duidelijk aan kop gaan Royal Dutch Shell, Total, Eni en Chevron. Onder de achterblijvers vinden we BP en ExxonMobil, evenals Russische en Chinese bedrijven. Volgens het rapport van Sustainalytics is Royal Dutch Shell het enige bedrijf op de lijst dat doelen heeft gesteld voor CO2-reductie en dat tevens zijn activiteiten diversifeert door ook de markt voor elektrisch rijden te betreden.
(klik op grafiek voor vergroting)
Voeding: zorgen over suiker
Toenemende zorgen over de gezondheidseffecten van overmatige suikerconsumptie laten consumentenvoorkeuren verschuiven en hebben ook invloed op de regelgeving voor voedingsbedrijven. Frisdrankfabrikanten gaan dit risico te lijf door calorie-armere producten op de markt te brengen en hun marketing aan te passen. Tegelijk kijken regelgevers steeds nadrukkelijker naar de industrie en diens mogelijke invloed op het misleiden van consumenten over de risico's van suiker.
De volgende tabel laat zien welke 5 voedingsreuzen het best omgaan met suikergerelateerde risico's. Danone en Nestlé lopen voorop met hun informatievoorziening aan consumenten, hun marketing en hun politieke invloed. Coca-Cola maakt veel minder werk van die invloed, maar geeft juist veel geld uit aan zijn eigen lobby, en is mede daarom laatste in het rijtje. Coca-Cola heeft met zijn lobby actief geprobeerd om suikerbeperkende regelgeving tegen te houden en bewust het publiek misleid over de consequenties van suiker. Dat kan negatieve gevolgen voor het bedrijf hebben, aldus het rapport van Sustainalytics.
(klik op grafiek voor vergroting)
Software: dominantie als gevaar
Naarmate bedrijven als Alphabet, Facebook en Microsoft hun marktkracht hebben geconsolideerd, zijn de zorgen over het afnemen van concurrentie toegenomen en daardoor liggen ze onder het vergrootglas van de mededingingsautoriteiten. Het risico schuilt in de 'ecosystemen' die de bedrijven rondom hun klanten bouwen en waar concurrenten amper tegenop kunnen. Dat kan de mededingingsautoriteiten aanzetten tot ingrijpen.
Mogelijk ingrijpen ligt ook op de loer ten aanzien van privacykwesties die ontstaan doordat de bedrijven actief data verzamelen om door te verkopen aan adverteerders. Met name de Europese Commissie stelt de vraag of het wenselijk is dat technologiebedrijven zo dominant zijn en of dat consumenten wel ten goede komt.
De tabel over de softwarebedrijven toont het aantal kwesties met autoriteiten over de afgelopen jaren. Alphabet gaat aan kop met de meeste incidenten, waaronder een recordboete van 2,4 miljard euro in juli 2017. Het bedrijf heeft protest aangetekend, maar het kan wel leiden tot een wijziging van het businessmodel dat nu het leeuwendeel van de omzet binnenbrengt.
(klik op grafiek voor vergroting)
De uitkomst van eventueel reglementair ingrijpen is ongewis, maar de technologiebedrijven zullen een evenwicht moeten vinden tussen hun eigen ambities en hun verantwoordelijkheid ten opzichte van hun klanten, aldus Sustainalytics.
Kleding: greep op de productieketen
De publieke verontwaardiging rond schandalen in de productieketen van kledingbedrijven is groot en dat leidt tot risico voor de gehele sector. Onderbetaling en slechte arbeidsomstandigheden leiden tot reputatierisico, maar kunnen ook andere gevolgen hebben, zoals haperingen in de leveringsketen of juridische maatregelen en boetes.
Naarmate kledingbedrijven hun activiteiten uitbreiden naar nieuwe regio's, neemt ook het risico voor de toeleverings- en productieketen toe. Dat blijkt uit recente voorbeelden van kledingbedrijven die hun productie hebben verplaatst van Bangladesh naar landen als Myanmar en Ethiopië, waar de lonen nog lager zijn.
Niet alleen de publieke opinie, maar ook overheden komen daartegen in het geweer. Bijvoorbeeld Frankrijk heeft in 2017 een wet aangenomen die boetes instelt voor bedrijven die niet kunnen aantonen dat ze hun leveringsketen afdoende op orde hebben.
De kwaliteit van de productieketen en het beheer ervan door 10 grote modebedrijven wordt weergegeven in tabel 4. Daar scoort H&M als beste, omdat het actief investeert om zijn productieketen te verbeteren en transparant is over wat er gebeurt, aldus Sustainalytics. H&M doet mee aan de Sustainable Apparel Coalition om standaarden voor duurzaamheid in de productieketen te ontwikkelen en en Ethiopië is het in overleg met de overheid en betaalt het bovendien zijn werkenemers beduidend meer dan het minumimloon.
(klik op grafiek voor vergroting)
Uit het overzicht van deze vier sectoren blijkt dat ESG geen vast set criteria of waarden behelst, maar dat de aandachtspunten per industrie verschillen. Een beter inzicht daarin, aanvullend op de financlële analyse, helpt beleggers bij hun beslissing over duurzaam beleggen.
Lees meer:
- Deze fondsen zijn belegd in wapenindustrie, maar hoe lang nog?
- Top 5 Alternatieve Energie: de duurzaamste alternatieve energie aandelenfondsen
- Dit zijn alle nieuwe duurzame fondsen in Nederland van 2017