Viviremos y venceremos, leven en overwinnen, was één van de gevleugelde uitspraken van de inmiddels overleden president van Venezuela, Hugo Chavez. De waarheid ligt vandaag de dag helaas anders in de onder zware economische druk gebukt gaande socialistische heilstaat. Dit in tegenstelling tot het algemene beeld in emerging markets.
Want de meeste opkomende landen hebben het economische tij mee. Het wereldwijde economische herstel in combinatie met vergaande hervormingen werpt vruchten af. Venezuela vormt de pijnlijke uitzondering op de regel. Het land gaat gebukt onder zware financiële problemen.
Onbehoorlijk bestuur
Jaren van onbehoorlijk bestuur hebben hun tol geëist. Door de lage olieprijzen en gebrekkige investeringen in de olie-industrie vormen de olie-exporten niet meer de financiële buffer van weleer. Door slinkende financiële reserves staat Venezuela het water aan de lippen. Met een noodgreep heeft de huidige president Nicolas Maduro het door de oppositie gedomineerde parlement de facto vleugellam gemaakt.
De daaropvolgende sancties van de Verenigde Staten hebben de financiële situatie van Venezuela alleen maar verergerd. De obligatiekoersen zijn verder onder druk komen te staan en financiële markten vrezen dat het land niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Met obligatiekoersen van 35 tot 45 cent per dollar lijken financiële markten voor te sorteren op een bankroet en een onvermijdelijke herstructurering van de schulden.
Blootstelling loopt uiteen
Obligatiebeheerders in de Morningstar categorie Obligaties Wereldwijd Emerging Markets variëren nogal van mening over Venezuela, getuige de uiteenlopende blootstellingen naar het land. Het gewicht van Venezuela in de JP Morgan EMBI Global Diversified Index, voor obligaties in harde valuta, bedroeg per eind augustus 1,50%. Deze weging omvat zowel staatsobligaties van Venezuela als staatsgerelateerde obligaties van Petróleos de Venezuela, S.A. (PDVSA), de staatsoliemaatschappij.
Edmond de Rothschild Emerging Bonds
Ondanks alle financiële problemen zijn er diverse beleggingsfondsen met een overweging naar Venezuela. Koploper is Edmond de Rothschild Fund - Emerging Bonds met een weging van ruim 18% per eind augustus 2017. Dit komt neer op een forse overweging van 16,5%.
Dit fonds is uiterst geconcentreerd en de 5 grootste emittenten beslaan maar liefst 55% van de totale portefeuille. In het lopende jaar heeft de overweging naar Venezuela het fonds geen goed gedaan, getuige de forse underperformance. In de tabel onderaan dit artikel vindt u de cijfers.
BGF Emerging Markets Bond
Het door Michel Aubenas en Sergio Trigo Paz beheerde BGF Emerging Markets Bond (Neutral) is, met een weging van 4,3%, eveneens overwogen Venezuela. Hiermee behoort het tot de grootste overwegingen in het fonds. Met zijn overweging speelt BlackRock’s EMD team in op een regimeverandering, waarmee ze rekening houden met diverse scenario’s.
Het timen van een dergelijke gebeurtenis is bijzonder moeilijk, zo geeft Trigo Paz aan. Maar zodra zo’n regimeverandering zich eenmaal voltrekt, dan ben je te laat om hierop in te spelen. Hij neemt de underperformance op de korte termijn dan ook voor lief.
Neuberger Berman Emerging Market Debt
Aan de andere kant van het spectrum stond tot voor kort hoofdbeheerder Bart van der Made van Neuberger Berman Emerging Market Debt - Hard Currency (Silver). Van der Made was tot augustus onderwogen in Venezuela, met een allocatie van 1%. Deze onderweging droeg positief bij aan het relatieve rendement in 2017. Neuberger was onderwogen in Venezuela vanwege de verslechterde fundamentele verwachtingen van het team. Met dalende inkomsten uit de oliewinning en slinkende reserves voorzag het team dat het land in mogelijke betalingsproblemen zou komen. Daarnaast vond men de waardering aan de hoge kant, gelet op deze risico’s.
Pas in augustus zag het team aanleiding om de onderweging te sluiten en de positie op te hogen naar een neutrale weging door obligaties van Petróleos de Venezuela, S.A. (PDVSA) aan te kopen tegen een prijs van om en nabij de 30 cent per dollar. Op dergelijk lage koersniveaus verwacht de beheerder dat de kans op een wanbetaling voldoende is ingeprijsd en ook een redelijke neerwaartse bescherming biedt gegeven de verwachte waardes na herstructurering.
Overwogen fondsen blijven achter
Zoals bovenstaande voorbeelden laten zien, blijft het timen van beleggingsbeslissing uiterst lastig. De fondsen met een forse overweging in Venezuela bleven in het lopende jaar 2017 over het algemeen achter bij de benchmark en categoriegenoten. Een dergelijke periode is uiteraard te kort om een fondsbeheerder op af te rekenen. Zeker als het gaat om een contraire belegging als Venezuela met de bijbehorende risico’s van een herstructurering.
Dergelijke investment cases hebben vaak een langere horizon nodig om uit te komen. Op de korte termijn kunnen ze echter voor de nodige volatiliteit in uw beleggingsportefeuille zorgen. Deze risico’s zijn nu eenmaal verbonden met beleggen in obligaties uit opkomende landen, vanwege hun lagere kredietwaardigheid. Wees u bewust van deze risico’s als u gaat beleggen in emd-fondsen.
(klik op tabel voor vergroting)
Lees meer over obligaties in de columns van Niels Faassen:
- Converteerbare obligatiefondsen onder de loep
- Capaciteitsmanagement bij bedrijfsobligatiefondsen
- Obligatiefondsen opkomende markten: 3 favorieten van Morningstar