De discussie over actief versus passief beheer van beleggingsfondsen laait weer op, nadat 02014 wederom een teleurstellend jaar was voor veel actief beheerde beleggingsfondsen. Een eerdere studie van fondshuis Vanguard liet overduidelijk zien dat veel actieve fondsen niet doen waarvoor een belegger ze koopt: de benchmark verslaan. Over 1, 3, 5, 10 en 15 jaar gemeten zijn de prestaties ronduit teleurstellend. Gemiddeld genomen verslaat bijna 80 procent van de beleggingsfondsen de eigen benchmark niet over de verschillende periodes. Hoe triest die constatering ook is, verwonderlijk is het niet. Van de meer dan 30.000 fondsen die er in Europa beschikbaar zijn, is het gros feitelijk overbodig.
Dat er schoon schip gemaakt moet worden is duidelijk. De opkomst van ETFs is daarbij juist een extra stimulans voor fondshuizen om hun eigen aanbod kritisch tegen het licht te houden en hun fondsengamma relevant te houden. Dat er zoveel fondsen zijn die ondermaats presteren, betekent niet dat actieve beleggingsfondsen categorisch bij het grof vuil kunnen worden gezet. Er zijn wel degelijk fondsen die op langere termijn aan de hand van ervaren beheerders en een degelijk beleggingsproces sterke prestaties hebben neergezet en de benchmark na kosten over een volledige marktcyclus verslaan.
Het selecteren van het juiste beleggingsfonds is dus een belangrijke factor. Morningstar beoordeelt fondsen op basis van vijf pijlers: beheerteam, beleggingsproces, fondshuis, prestaties en kosten. Het eindoordeel vertaalt zich naar een Morningstar Analyst Rating, die varieert van ‘Negative’ en ‘Neutral’ tot ‘Bronze’, ‘Silver’ en ‘Gold’. Van de “medaillewinnaars” verwacht Morningstar dat ze over een hele marktcyclus gezien de benchmark en/of het gemiddelde van hun categorie verslaan.
Dat actief beleggen weldegelijk toegevoegde waarde kan hebben, laten onderstaande beleggingsfondsen zien. Ze beschikken over een positieve Morningstar Analyst Rating, een positief oordeel op het beheerteam, een beheerder met een track record op het fonds van meer dan 10 jaar, voor risico-gecorrigeerde rendementen die op 3, 5 en 10 jaar tot de beste 25 procent van de categorie behoren en ze verslaan allemaal hun benchmark na kosten over een periode van 10 jaar. Gaan deze fondsen ieder jaar een bovengemiddeld rendement behalen? Zeer waarschijnlijk niet, maar ze hebben wel laten zien dat ze op lange termijn waarde weten toe te voegen en de analisten van Morningstar verwachten dat ze dit op basis van de aanwezige kwaliteit ook in de toekomst zullen blijven doen.
De sleutel tot het succes van deze beleggingsfondsen ligt in een doorgaans hoge active share (mate waarin de portefeuille op aandelenniveau afwijkt van de benchmark), gecombineerd met een goede bescherming van het vermogen in neergaande markten en het talent van de beheerders.
Invesco Pan European Structured Equity Fund
Morningstar Analyst Rating: Silver
Morningstar Rating: *****
De kwantitatief gedreven minimum-variance aanpak van Invesco Pan European Structured Equity Fund heeft als doel om aantrekkelijke aandelen te selecteren met een beperkte volatiliteit. De beide fondsbeheerders Michael Fraikin (foto links) en Thorsten Paarmann (foto rechts) maken al jaren deel uit van het wereldwijde Quant-team van Invesco, dat uit meer dan 40 analisten en fondsbeheerders bestaat. Het werkt voortdurend aan de verdere ontwikkeling van zijn modellen. Fraikin is sinds de start van de strategie in 2002 bij het fonds betrokken, terwijl Paarmann in 2007 co-beheerder werd.
Het beheerteam heeft over een lange periode bewezen dat het met deze strategie waarde kan creëren voor beleggers. Omdat de portefeuille een bèta heeft van 0,8 procent schommelen de resultaten met de conjunctuur van de economie (bèta is een maatstaf voor de volatiliteit of het systematisch risico van een portefeuille in vergelijking met de totale markt).
Dit zorgt er voor dat het Invesco Pan European Structured Equity Fund in dalende markten doorgaans goed presteert. De resultaten in 2008 (derde percentiel) en 2011 (eerste percentiel) onderstrepen dat. Aan de andere kant zal het fonds achter blijven in sterk stijgende markten, zoals 2009 (drieëntachtigste percentiel). Over 3, 5 en 10 jaar gemeten behoort Invesco Pan European Structured Equity Fund tot de beste 10 procent in de categorie. Over deze perioden heeft het ook duidelijk beter gepresteerd dan de MSCI Europe index. Het fonds heeft de benchmark in 98,8 procent van de drie-jaars voortschrijdende perioden sinds 2005 verslagen. Dat maakt de prestaties zeer consistent.
(klik op tabel voor vergroting)
(klik op tabel voor vergroting)
3 Jaars voortschrijdend rendement versus de benchmark
Invesco Pan European Structured Equity Fund versus MSCI Europe NR EUR
(klik op grafiek voor vergroting)
Henderson Horizon Pan European Equity Fund
Morningstar Analyst Rating: Silver
Morningstar Rating: *****
Ondanks dat het Europese aandelenteam van Henderson in 2013 het nodige verloop heeft gezien, is Morningstar van mening dat Henderson Horizon Pan European Equity Fund onder Tim Stevenson (foto) nog steeds in goede handen is. Stevenson leidt het fonds sinds de oprichting in 2001 en heeft dankzij een consistente aanpak goede resultaten behaald. Het fonds richt zich op kwaliteitsbedrijven die een sterk langetermijngroeipotentieel in zich hebben.
Het fonds behoorde onder Stevenson over de afgelopen 10 jaar in 73 procent van de drie-jaars voortschrijdende perioden tot de beste 25 procent van de categorie. Ook de benchmark werd na kosten met duidelijke cijfers verslagen: 1,60 procent geannualiseerd rendement over 10 jaar, 1,47 procent geannualiseerd rendement over vijf jaar en 1,69 procent geannualiseerd rendement over drie jaar. Deze outperformance is tevens behaald met een lagere volatiliteit, wat de kwaliteit van het de winsthistorie van Henderson Horizon Pan European Equity Fund verder versterkt.
(klik op tabel voor vergroting)
(klik op tabel voor vergroting)
3 Jaars voortschrijdend rendement versus de benchmark
Henderson Horizon Pan European Equity Fund versus FTSE World Europe TR EUR
(klik op grafiek voor vergroting)
First State Asia Pacific Fund
Morningstar Analyst Rating: Gold
Morningstar Rating: *****
First State heeft uitstekende beleggingsfondsen die zich richten op Aziatische aandelen. First State Asia Pacific Fund is een voorbeeld van een kwaliteitsfonds dat op lange termijn zeer goede prestaties heeft geleverd. Het fonds staat onder leiding van Angus Tulloch (foto), die meer dan 30 jaar ervaring in Aziatische aandelen heeft. Hij beheert het fonds sinds juni 1988. In september 2012 werd Wee-Li Hee co-manager bij dit fonds waarvoor zij al sinds 2002 werkzaam is als analist. De beheerders krijgen beleggingsideeën van een groot analistenteam, dat zich kenmerkt door grote kwaliteit, ervaring en stabiliteit. Dit maakt het algehele team volgens Morningstar tot één van de beste voor deze regio.
Het beheerteam selecteert aandelen op basis van fundamenteel onderzoek, maar neemt ook de macro-economische omgeving in ogenschouw om tot de positionering van de portefeuille te komen. Hierbij zoeken de beheerders naar kwaliteitsbedrijven met sterke concurrentievoordelen, prijszettingskracht en goed management die op lange termijn duurzame groei kunnen realiseren. De groei van de vrije kasstroom staat hierbij centraal.
First State Asia Pacific Fund is overwogen op defensieve sectoren (defensieve consumentengoederen, gezondheidszorg en nutsbedrijven) en sterk onderwogen op cyclische sectoren (basismaterialen en financiële dienstverleners). Het fonds belegt per december 2014 22 procent in mid-cap aandelen en 5 procent in small-caps, waardoor de gemiddelde marktkapitalisatie beduidend lager is dan die voor de categorie (GBP 5,2 miljard versus GBP 19,1 miljard). Portefeuillewisselingen vinden niet vaak plaats, wat de langetermijn visie van de beheerders onderstreept.
De beleggingsstrategie van First State Asia Pacific Fund heeft over meerdere perioden haar toegevoegde waarde laten zien. Door de focus op kwaliteit en de onderweging van cyclische aandelen presteert het fonds sterk in dalende markten (2008, 2011), maar blijft het achter bij rally’s die worden gedreven door aandelen van lage kwaliteit of cyclische bedrijven (2009).
Desalniettemin beschikt First State Asia Pacific Fund over één van de beste track records. Sinds 2005 heeft het fonds met uitzondering van 2009 altijd in de eerste twee kwartielen van de Morningstar-categorie ‘Aandelen Azië-Pacific exclusief Japan’ gepresteerd. Dit zorgt ervoor dat het fonds over 10 jaar gemeten op het eerste percentiel binnen de categorie noteert. De prestaties versus de benchmark zijn eveneens bijzonder solide. In 97 procent van de drie-jaars voortschrijdende perioden sinds 2005 heeft First State Asia Pacific Fund de benchmark verslagen, vaak met ruime cijfers.
(klik op tabel voor vergroting)
(klik op tabel voor vergroting)
3 Jaars voortschrijdend rendement versus de benchmark
First State Asia Pacific Fund versus MSCI AC Asia Pac Ex JPN NR USD
(klik op grafiek voor vergroting)
Invesco Asian Equity Fund
Morningstar Analyst Rating: Bronze
Morningstar Rating: *****
Invesco Asian Equity Fund wordt sinds 1998 geleid door Stuart Parks (foto), een veteraan in Aziatische aandelen. Parks houdt zich al sinds 1990 bezig met de Oosterse aandelenmarkten, wat hem een schat aan ervaring geeft. Hij wordt ondersteund door een team van vier beheerders die tevens analist zijn. Parks doet ook zelf nog bottom-up aandelenonderzoek, maar houdt zich ook bezig met de top-down macro-analyses.
Het beheerteam heeft de vrije hand om de portefeuille van Invesco Asian Equity Fund te positioneren al naar gelang de economische ontwikkelingen. Hierdoor kan de beleggingsstijl van tijd tot tijd veranderen. Met ongeveer 60 aandelen is de portefeuille redelijk geconcentreerd. Waardering is een belangrijk aspect in het proces en de omloop binnen de portefeuille is laag.
Hoewel het fonds in de eerste jaren wat moeite had om outperformance te genereren, resulteert na 10 jaar een prima track record. Gecombineerd met een lager dan gemiddeld risico levert dat een aantrekkelijk resultaat op. Overwegingen in China, Hong Kong en India zijn belangrijke bronnen van rendement geweest. Over 10 jaar gemeten sprokkelde Invesco Asian Equity Fund een totaalrendement van 188 procent bij elkaar ten opzichte van 175 procent voor de benchmark.
(klik op tabel voor vergroting)
(klik op tabel voor vergroting)
3 Jaars voortschrijdend rendement versus de benchmark
Invesco Asian Equity Fund versus MSCI AC Asia Ex JPN NR USD
(klik op grafiek voor vergroting)
Candriam Equities L Biotechnology
Morningstar Analyst Rating: Bronze
Rudi van den Eynde (foto) is een zeer ervaren fondsbeheerder in de wereld van biotechnologie. Hij beheert sinds april 2000 Candriam Equities Biotechnology vrijwel alleen. Pas sinds 2012 kreeg hij ondersteuning van twee analisten. Ondanks dat Van den Eynde grotendeels op zichzelf was aangewezen, is hij erin geslaagd om een superieur track record neer te zetten. Van den Eynde heeft de vereiste kennis in huis wat betreft het medisch vakgebied en heeft een uitgebreid netwerk opgebouwd bij de bedrijven die zich in de biotechsector bevinden.
Fundamenteel bottom-up aandelenonderzoek ligt ten grondslag aan het beleggingsproces van Candriam Equities Biotechnology, waarbij de analyse van klinische data cruciaal is. Na het in kaart brengen van de trends in de markt volgt diepgaand onderzoek. Voor grotere bedrijven worden de belangrijkste medicaties beoordeeld en kan via traditionele waarderingsmethoden het opwaarts potentieel worden bepaald. Voor kleinere bedrijven is dit lastig omdat deze vaak nog geen omzet genereren. Hierbij is het schatten van het potentieel cruciaal. Factoren als ziektebeeld, competitie, klinische data en patenten spelen daarbij een rol.
De portefeuilleconstructie van het fonds is in de loop der jaren veranderd, wat verband lijkt te houden met de instroom. Tot 2009 was de portefeuille geconcentreerd met 40-50 namen, maar sindsdien is het aantal posities opgelopen tot 100. Ook is het fonds meer belegd in large-caps, alhoewel het ten opzichte van de categorie 'Aandelen sector biotechnologie' nog steeds een duidelijk lagere gemiddelde marktkapitalisatie kent.
Op vijf en tien jaar behoort Candriam Equities Biotechnology bij de beste 10 procent in de categorie. Vooral in 2009 en 2010 presteerde het fonds zeer goed. Het is echter wel risicovoller dan concurrenten. Voor risico gecorrigeerd behoort dit fonds echter tot de beste over zowel drie, vijf als tien jaar gemeten.
(klik op tabel voor vergroting)
(klik op tabel voor vergroting)
3 Jaars voortschrijdend rendement versus de benchmark
Candriam Equities Biotechnology versus NASDAQ US Biotechnology TR
(klik op grafiek voor vergroting)
Nog meer topfondsen
Dit zijn de eerste vijf beleggingsfondsen die het verschil maken. In het tweede deel dat volgende week verschijnt komen nog een keer vijf topfondsen aan bod: Vontobel Emerging Markets, Comgest Growth Emerging Markets, Schroder ISF QEP Global Core, Fidelity Pacific en - als bonus - Robeco.
.jpg)
