Beleggingsfonds van de week: Degroof Equities Belgium Active

De Nederlandse en Belgische beurzen kampen de laatste jaren met een soortgelijk probleem. Ze hebben steeds minder genoteerde bedrijven die ook echt Nederlands of Belgisch zijn. Fusies, overnames en een enkel bedrijf dat (door de financiële crisis) omviel zorgden de afgelopen jaren voor een kaalslag onder het aantal beursnoteringen.

De Nederlandse beurs kent in haar belangrijkste graadmeter van 25 hoofdfondsen, de AEX, een drietal buitenlandse bedrijven. ’s Werelds grootste staalconcern ArcelorMittal is het product van de fusie tussen het Indiase Mittal Steel en Arcelor (dat op haar beurt ontstond uit een fusie van Franse, Spaanse en Luxemburgse bedrijven). De onderneming heeft haar zetel in Luxemburg en haar hoofdkantoor in Londen, maar is al vele jaren genoteerd aan de beurs in Amsterdam. Meer recent startte op Euronext Amsterdam de handel in aandelen van het Franse digitale beveiligingsbedrijf Gemalto en de Eqyptische producent van onder andere meststoffen OCI.

Op de Belgische beurs is de situatie niet heel anders en wellicht nog erger. Neem bijvoorbeeld de Belgian All Share Index (BAS), de beursgraadmeter die de prestaties meet van de 138 bedrijven met een notering aan de Brusselse beurs. De index wordt voor een groot deel gedomineerd door bedrijven die niet Belgisch zijn. Zo vormen de vier Franse bedrijven Total (21,6 procent), GDF Suez (8,3 procent), Saint Gobain (4,5 procent) en Suez Environnement (1,4 procent) gezamenlijk 35,8 procent van de index. Terwijl de Nederlandse financiële instellingen ING Groep (8,0 procent) en Delta Lloyd (0,7 procent) samen nog eens goed zijn voor 8,7 procent.

Uitdaging
Als beheerder van een Belgisch aandelenfonds dat zich puur richt op echt Belgische ondernemingen sta je dan voor een uitdaging. Zeker wanneer je ook nog in aanmerking neemt dat het grootste Belgische bedrijf een zwaargewicht is in de index. Anheuser-Busch Inbev maakt voor 25,1 procent onderdeel uit van de index en een dergelijk percentage wens je als fondsbeheerder toch niet in één onderneming te steken. Voor die moeilijke opgave staat Dirk Pattyn (foto) die het Belgische aandelenfonds Degroof Equities Belgium Active beheert. Min of meer noodgedwongen zoekt hij zijn heil vooral in de overige Belgische aandelen uit de index.

Die aandelen zijn maar een relatief klein onderdeel van de index en de portefeuille en de rendementen van het fonds laten door de tijd heen dan ook grote verschillen zien. En hoewel de verschillen in rendement jaar op jaar wisselend uitpakken, heeft Pattyn sinds hij het fonds beheert per saldo de index verslagen. Over de periode vanaf oktober 2005 tot en met eind maart 2014 behaalde hij een gemiddeld jaarlijks rendement van 4,54 procent. De BAS Index bleef over dezelfde periode steken op 3,07 procent gemiddeld per jaar.

Blijkbaar weet Pattyn de juiste Belgische aandelen te selecteren. Belangrijk daarbij is dat hij bij zijn keuzes ondersteuning ontvangt van een ervaren team van vijf analisten. Gezamenlijk volgen zij slechts vijftig bedrijven, zodat hun onderzoek naar kansrijke aandelen als diepgaand mag worden beschreven. Dat is een belangrijke pijler onder het succes van dit fonds, dat opereert in een markt waarin aantrekkelijke en echt Belgische aandelen steeds moeizamer te vinden zijn.

Uitgebreide toelichting
(klik op grafiek voor vergroting)



Beheer
Dirk Pattyn is de beheerder van Degroof Equities Belgium Active. Zijn relevante ervaring gaat terug tot 1997, toen hij bij BBL (nu ING België) begon als beleggingsadviseur. Na vier jaar stapte hij over naar Bank Degroof, waar hij gedurende zes jaar vooral technologie-aandelen onderzocht. Sinds oktober 2005 heeft hij het beheer van Degroof Equities Belgium Active in handen. Daarnaast is hij, hoewel niet bij het dagelijkse beheer, betrokken bij de Amerikaanse kwantitatieve aandelenstrategie en de Europese aandelenportefeuilles van Degroof.

Pattyn heeft bij dit fonds in Belgische aandelen ondersteuning van vijf analisten die actief zijn binnen de bank en die ieder verantwoordelijk zijn voor het onderzoeken van aandelen binnen één of meerdere sectoren. De analisten richten zich enkel op de Belgische aandelenmarkt en volgen gezamenlijk ongeveer 50 aandelen, waardoor het belangrijkste deel van het universum is gedekt. Bovendien wordt het universum daarmee zeer intensief gevolgd en krijgt Pattyn een ondersteuning die we zelden zien bij een fonds dat in één land belegt.

Wel is er verloop in het team geweest in de afgelopen twee jaar. Drie analisten vertrokken, maar hun twee vervangers zijn net als de overige drie analisten zeer ervaren. De analisten spelen een belangrijke rol, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij Pattyn. Naast de binnenshuis aanwezige kennis hecht hij ook waarde aan onderzoek van externe partijen.

Fondshuis
Bank Degroof heeft zich ontpopt tot één van de belangrijkste bankiershuizen in België, met de klemtoon op vermogensbeheer en private banking. Morningstar verheugt zich over het aanbod aan weldoordachte fondsen. Het doet ook plezier om vast te stellen dat de bank de introductie van trendy fondsen intussen achter zich heeft gelaten. Daarnaast houdt de onderneming de kosten in lijn met de branchenormen, wat de beleggers alleen maar ten goede komt.

De beloningsstructuur voor het beheer is een mogelijke reden voor bezorgdheid, omdat een deel van de jaarbonus gebaseerd is op de totale winstgevendheid van het bedrijf. Dit kan beheerders ertoe aanzetten zich eerder op verkoop en marketing te richten dan op beleggingsprestaties. Met het bovenstaande in het achterhoofd behouden wij toch ons vertrouwen in de algemene bedrijfsfilosofie, die zich in eerste instantie toespitst op vermogensbeheer voor cliënten.

Wij zijn wel van mening dat de informatieverstrekking van het bedrijf aan potentiële beleggers voor verbetering vatbaar is. Een van de aspecten die wij nauwlettend in het oog zullen houden, is het verloop binnen de beleggingsteams - in 2006 werd een nieuw team voor vastrentende waarden geïntroduceerd en is er wat verloop geweest in het aandelenteam. Het betreft geen buitensporige ontwikkelingen en wij zien, gezien de compacte aard van de onderneming, graag een hoge mate van stabiliteit.


Beleggingsproces
De beheerder selecteert voor Degroof Equities Belgium Active aandelen vanuit een beleggingsuniversum van ruim 130 aandelen. Hij onderzoekt eerst de verhandelbaarheid. Het handelsvolume van een aandeel moet minimaal voldoende zijn om een positie van 0,5 procent in tien dagen te verkopen. Hierdoor vallen ongeveer 50 vooral kleinere aandelen af.

Aandelen worden voornamelijk fundamenteel gekozen, wat betekent dat naar aandeelspecifieke factoren als groeivooruitzichten en verwachte dividenduitkeringen worden gekeken. Deze analyses worden door de analisten continue van updates voorzien. Uit de analyse volgt een verwacht rendement. Dit rendement wordt afgezet tegen een vereist rendement, dat wordt afgeleid uit een CAPM. Indien er sprake is van een positieve alpha, dan wordt het aandeel overwogen en vice versa.

Bij de bepaling van de wegingen heeft de beheerder wel te maken met restricties ten opzichte van de benchmark, de Euronext Belgian All Shares Index. Posities in de portefeuille mogen niet meer dan 3,5 procentpunt afwijken ten opzichte van de wegingen in de index. Dit vinden we niet ideaal, omdat de ruimte voor de beheerder om van de benchmark af te wijken wordt beperkt. Desondanks heeft de beheerder bewezen met deze beperkte ruimte goede resultaten te kunnen boeken. Daarnaast mag een positie niet de 10% overschrijden en mag de som van alle belangen groter dan 5% niet meer dan 40% bedragen.


Rendement
Pattyn heeft tot dusver een bovengemiddeld track record op Degroof Equities Belgium Active weten neer te zetten. Sinds hij het fonds in oktober 2005 onder zijn hoede heeft, bedraagt het gemiddeld jaarlijks rendement 4,54 procent (tot en met 31 maart 2014). Hiermee heeft hij het beter gedaan dan de Morningstar-categorie 'Aandelen België' (3,02 procent) en de benchmark, de Euronext Belgian All Share Index (3,70 procent).

In lijn met het bottom-up georiënteerde beleggingsproces is het vooral de aandelenselectie die de relatieve prestaties heeft bepaald. 2009 en 2010 waren goede jaren op dit vlak, maar ook in 2012 droeg aandelenselectie positief bij. In 2011 en 2013 was het effect van aandelenselectie neutraal. In 2013 behaalde het fonds een rendement van 21,09 procent, hetgeen 4,72 procent minder was dan het rendement van de benchmark. Dit werd grotendeels veroorzaakt door de goede prestaties van de buitenlandse aandelen die uitgesloten zijn van de portefeuille voor dit fonds.

Door de mandaatrestricties en het uitsluiten van buitenlandse bedrijven kan het rendement van het fonds jaar op jaar sterk afwijken van de benchmark. Ten opzichte van de categorie presteert het fonds daarentegen vrij consistent. Het fonds is geen hoogvlieger, maar behaalt in de meeste jaren een resultaat dat in het tweede kwartiel valt. Daarmee verslaat Degroof Equities Belgium Active de meeste fondsen in de categorie, zowel jaar op jaar als op lange termijn.


Kosten
De kosten van Degroof Equities Belgium Active zijn laag. De doorlopende kosten bedragen 0,96 procent, wat 68 basispunten lager is dan de mediaan van de categorie. Daarmee is het fonds binnen de categorie het goedkoopste actief beheerde fonds.


Rol in portefeuille
Degroof Equities Belgium Active is geschikt als aanvulling op een reeds breed gespreide (aandelen)portefeuille. Het belegbare universum is namelijk klein en het fonds belegt alleen in Belgische aandelen.


Lees ook het fondsrapport over Degroof Equities Belgium Active >


Bekijk ook de top 10 beleggingsfondsen in de Morningstar-categorie 'Aandelen België’ (klik op tabel voor vergroting).

Laatste 10 beleggingsfondsen van de week