De winstwaarschuwing van Shell vrijdagochtend kwam niet helemaal als een verrassing. De winst in het tweede kwartaal van 2013 was al veel lager dan verwacht waardoor het olieconcern beleggers schrik aanjoeg. De resultaten in het derde kwartaal waren teleurstellend. En het vierde kwartaal is niert anders.
Shell verwacht, dat de winst over het laatste kwartaal van 2013 is uitgekomen op USD 2,9 miljard dollar (EUR 2,1 miljard). In het voorgaande kwartaal was dit nog USD 4,5 miljard, terwijl er in de laatste 3 maanden van 2012 een winst van USD 5,6 miljard werd geboekt. Het gaat hierbij om de winst op basis van geschatte actuele voorraadkosten (ccs), exclusief bijzondere posten.
Over heel 2013 komt de winst volgens Shell op basis van deze veelgebruikte maatstaf naar schatting uit op USD 19,5 miljard dollar. Dat is ongeveer USD 6 miljard dollar minder dan de winst over 2012. Inclusief afschrijvingen zakt de winst zelfs met bijna 40 procent naar USD 16,8 miljard.
Morningstar-analist Stephen Simko stelde eind vorig jaar in een rapport dat Shell een geloofwaardigheidsprobleem heeft. Het management van het olieconcern, toen nog onder leiding van Peter Voser, heeft problemen te lang op zijn beloop gelaten. Hierdoor hebben beleggers nog maar weinig vertrouwen in de uitvoering van de onderneming. Shell’s investeringen in schaliegas pakten verkeerd uit en daarop is inmiddels miljarden afgeschreven. Belangrijke projecten kampen met kostenoverschrijdingen en de downstream activiteiten (raffinaderijen) presteren chronisch slecht. Zonder twijfel heeft het management van Shell pijnlijk traag op deze zwakke plekken binnen de onderneming gereageerd, oordeelt Simko.
Er is inmiddels wel actie ondernomen. Shell stoot schaliegasvelden en enkele raffinaderijen af, maar Simko vindt het nog steeds zorgwekkend hoe lang het heeft geduurd voordat maatregelen werden genomen. De analist kan zich niet aan de indruk onttrekken dat andere grote olie- en gasmaatschappijen dergelijke operationele problemen veel eerder hebben onderkend dan Shell en er sneller op hebben gereageerd.
Simko gaat er vanuit dat Shell’s weinig indrukwekkende kapitaalefficiëntie en slechte operationele uitvoering in de nabije toekomst zal aanhouden. Maar als Shell met enkele forse ingrepen zijn zaken kan verbeteren dan kan het aandeel de komende jaren andere oliemaatschappijen volgens hem gemakkelijk verslaan. Wellicht dat de nieuwe topman Ben van Beurden (foto) de boel kan opschudden, maar hij wijst erop dat de onderneming een reputatie heeft om langzaam te bewegen. Hij verwacht dat Shell de komende tijd zal blijven onderpresteren.
Voorlopig begint Van Beurden, die begin dit jaar is aangetreden, met een winstwaarschuwing. Geen fijne start, maar een nieuwe topman kan daar mee wegkomen als hij daarmee de weg naar boven inzet. Een geval van nieuwe bezems vegen schoon.
Flatliner
De laatste maanden heeft Simko Morningstar’s fair value in stappen verlaagd van EUR 30,00 naar EUR 27,00 naar EUR 25,00 nu (de waarde van een onderneming op basis van de geschatte toekomstige kasstroom. Met een koers op moment van schrijven van EUR 25,70 zit Shell volgens Morningstar op een redelijke waardering. Het aandeel noteert dan ook een Morningstar Rating van 3 sterren (op een schaal van 1 tot en met 5 waarbij 1 ster staat voor maximaal overgewaardeerd en 5 sterren voor maximaal ondergewaardeerd.
Het aandeel Shell staat vrijdagochtend onder druk en noteert op moment van schrijven 2,5 procent. De afgelopen jaren was het aandeel Shell een flatliner. De koers staat nu op het niveau van begin 2011 (zie onderstaande koersgarfiek, klik op grafiek voor vergroting).
Koers Shell (RDSA) 2009-2014
In onderstaande grafiek zijn Shell en een aantal concurrenten afgezet tegen de MSCI World Energy Index. BP zit onder de index, ExxonMobil doet het iets beter. Shell, Chevron en Total behoorden de laatste jaren tot de beste jongetjes van de klas, maar de grafiek laat duidelijk zien dat Shell begin 2013 afhaakt waar Total en Chevron verder stijgen. (klik op grafiek voor vergroting)
Shell, BP, Total, Chevron en ExxonMobil versus de MSCI World Energy Index 2009-2014
Lees ook Morningstar's analyse van het aandeel Shell >