Van de vaak voorspelde en langverwachte en big rotation lijkt nu dan toch sprake. Beleggers hebben vorige week USD 23,3 miljard uit obligatiefondsen gehaald. Dat blijkt uit cijfers van EPFR Global en Bank of America Merrill Lynch. Het is de grootste uitstroom sinds 1992.
Alles wat met obligaties te maken heeft ging in de uitverkoop, niet alleen staatsobligaties maar ook schuldpapier uit opkomende landen (emerging market debt), bedrijfsobligaties (investment grade) en hoogrentende bedrijfsobligaties (high yield).
Marktvorsers en vermogensbeheerders verwachten al sinds begin dit jaar dat beleggers obligaties gaan inruilen voor aandelen uit angst voor een stijging van de rente, de zogenaamde big rotation. Het sentiment is vooralsnog echter zo negatief dat ook aandelenfondsen met uitstroom van beleggerskapitaal te maken krijgen. Volgens EPFR en BoA Merrill Lynch werd 13,1 miljard dollar aan beleggingen in wereldaandelenfondsen verkocht. In de afgelopen vier weken stroomde 2,7 procent van de totale activa uit deze fondsen.
Paniek
Oorzaak van deze paniek is de recente aankondiging van Ben Bernanke dat de Amerikaanse centrale bank Fed zijn stimuleringsprogramma voor de economie mogelijk dit jaar al afbouwt en mogelijk medio 2014 stopt. De Fed koopt nu maandelijks voor USD 85 miljard aan obligaties op om zo geld in Amerikaanse economie te pompen. Die herstelt zich en dat maakt volgens Bernanke de steun minder nodig. Dat leidde tot een dalende vraag naar staatsobligaties en bijgevolg tot dalende koersen en stijgende rentes. Zo is de rente op de tienjarige Amerikaanse staatsobligatie sinds mei al met een heel procentpunt gestegen tot 2,5 procent.
Paniek is echter een slechte raadgever, ook voor beleggers. Het massaal uitstappen uit obligatiefondsen behoeft dan ook enige nuancering. Bij een aantrekkende economie hoort een hogere rente. Met de stijgende rentes op langlopend staatspapier kan het juist interessant zijn om naar high yield obligaties te kijken. Dit type schuldpapier, van ondernemingen met een kredietwaardigheid lager dan investment grade (AAA-BBB), heeft namelijk een lage correlatie met andere sectoren van de fixed income markt zoals staatsobligaties en bedrijfsobligaties van beleggingskwaliteit (investment grade). Zo is ‘high yield’ een categorie obligaties die bescherming biedt tegen stijgende rente.
Dat high yield obligaties minder gevoelig zijn voor veranderingen in de rentestand (duration) komt enerzijds door hun kortere looptijd – 10 jaar of minder – in vergelijking met staatsobligaties. Anderszijds is de marktrente bij high yield een relatief kleiner onderdeel van het totaalrendement dat veel meer wordt bepaald door de risico-opslag (spread). Deze twee eigenschappen maken high yield obligaties minder volatiel.
Tegenover een lagere duration staat wel dat high yield bonds gevoeliger zijn voor het economisch klimaat en bedrijfseconomische factoren als veranderingen in de winst, fusies en overnames, wijzigingen in het management en kredietwaardering. Die bepalen de koers. Als het economisch slecht gaat dan is het risico op een faillissement van deze ondernemingen met een lagere kredietbeoordeling groter waardoor hun koersen dalen.
Vanuit het perspectief van een beleggingsportefeuille passen high yield obligaties tussen aandelen en staatsobligaties. Er wordt wel gezegd dat ze het rendement van aandelen bieden tegen minder risico.
Aanzienlijk gegroeid
De Europese markt voor high yield obligaties is sinds de start van de financiële crisis aanzienlijk gegroeid. Het gegeven dat banken meer met zichzelf bezig zijn om hun kapitaalbuffers op orde te brengen heeft ertoe geleid dat veel kleine en middelgrote ondernemingen voor hun financiering op de kapitaalmarkt zijn aangewezen. De uitgifte van high yield obligaties laat dat duidelijk zien. Die bereikte volgens de AFME (Association for Financial Markets in Europe) vorig jaar een record van EUR 66,1 miljard, tegen over EUR 49,7 miljard in 2011 en EUR 44,6 miljard in 2010.
Tegenover dit groeiende aanbod stond een grote vraag. Het moet gezien worden tegen een achtergrond van extreem lage marktrentes en zorgen over de kredietwaardigheid van sommige landen en hun staatsobligaties. De combinatie van beleggers die op zoek zijn naar rendement en een veranderde risicoperceptie (beleggers nemen meer risco) leidde tot een solide vraag naar high yield obligaties. Hierdoor daalde weliswaar het rendement en werd de spread (de opslag voor het extra risico dat high yield bonds hebben bovenop kredietwaardige staatsobligaties) krapper, maar high yield bood nog steeds een smakelijk rendement in vergelijking met AAA-staatsobligaties.
De populariteit van high yield obligaties blijkt ook uit de gegevens van Morningstar over de kapitaalstromen van en naar beleggingsfondsen. Vorig jaar zagen de Morningstar-categorieën ‘EUR high yield’ en ‘USD high yield’ een netto-instroom van respectievelijk EUR 3,3 miljard en EUR 11,9 miljard en behoorden daarmee tot de obligatiecategorieën met de hoogste instroom. Met rendementen van 21,90 procent voor ‘EUR high yield’ en 12,31 procent voor ‘USD high yield’ behoorden ze tot de obligatiecategorieën met het hoogste rendement.
2012 Was een extreem goed jaar voor high yield obligaties, erkent Colm d’Rosario (foto), manager van Pioneer Funds Euro High Yield (winnaar Morningstar Awards 2012). Toch zal ook 2013 volgens hem een goed jaar voor high yield obligaties kunnen worden, weliswaar met minder hoog rendement. “De spread zal niet veel meer krimpen. Hoeveel krimp kan er na vorig jaar nog komen? Carry zal de drijvende kracht achter de het rendement zijn”, meent de manager. Met carry doelt hij op het rendement dat inkomsten uit een obligatie opleveren bij een buy and hold strategie zonder allerlei handel.
De Morningstar-categorieën ‘EUR high yield’ en ‘USD high yield’ noteerden dit jaar tot en met mei een netto-instroom van EUR 3,1 miljard en EUR 3,5 miljard. De rendementen zijn inmiddels wel teruggevallen. High yield obligaties in euro boekt een winst van 3,5 procent (tot en met mei) en de obligaties in dollar 5,5 procent.
Volatiliteit
D’Rosario verwacht dat de search for yield onder beleggers de markt ook dit jaar zal opstuwen, maar volatiliteit is volgens hem niet iets uit het verleden. “Duration, en onzekerheid over de kredietwaardigheid van landen en de economische groei blijven.” De fondsbeheerder verwacht voor de rest van het jaar een gelijke tot iets hogere rente. De inflatie is volgens hem onder controle. D’Rosario plaatst zijn fonds nu meer aan de conservatieve kant. Minder cyclische ondernemingen en meer zogenaamd senior debt in de portefeuille. De reden is dat er volgens hem niet echt bewijs is dat de groei van de Europese economie vlot terugkomt. De balansen van ondernemingen zijn weliswaar in goede conditie, toch ziet hij risico voor default. Bedrijven maken onvoldoende winst omdat ze niet groeien.
Euro versus dollar
Ofschoon high yield obligaties in dollars beter renderen dan in euro vindt d’Rosario dat er in een portefeuille plek is voor allebei. Hij wijst dan ook op de verschillen tussen Amerikaans en Europees high yield. Europese high yield is volgens d’Rosario samengesteld uit hogere kwaliteit obligaties dan Amerikaanse high yield. Meer schuldpapier van ondernemingen met een kredietwaardigheid van BB1 tot BB3 en minder triple C. USD high yield heeft een grotere categorie obligaties van B1-B3 kwaliteit. In de Verenigde Staten wordt de opbrengst van een obligatielening ook gebruikt voor het uitbetalen van dividend waar daar in Europa geen sprake van is.
Diversificatiemogelijkheden
High yield obligaties zijn gevoeliger voor het economisch klimaat. In Europa is dat klimaat nog guur, maar in de Verenigde Staten lijkt de zon weer voorzichtig door te komen. Vanuit het perspectief van een beleggingsportefeuille bieden high yield obligaties de nodige diversificatiemogelijkheden. Spreiding in het obligatiegedeelte van een portefeuille vanwege de lage correlatie met investment grade obligaties zoals staatsobligaties en hoger gewaardeerde bedrijfsobligaties. En door hun meer aandelenachtige eigenschappen zijn ze een schakel tussen obligaties en aandelen.
In onderstaande tabel staan beleggingsfondsen in high yield obligaties genoteerd in euro of Amerikaanse dollar en met een Analyst Rating. Van fondsen met een waardering 'Bronze', 'Silver' of 'Gold' verwachten de analisten van Morningstar dat ze op termijn een beter rendement boeken dan de benchmark en/of het gemiddelde van hun categorie. De fondsen zijn gerangschikt op hun geannualiseerde rendement over de laatste drie jaar (klik op tabel voor vergroting).
Het in dit artikel genoemde Pioneer Funds Euro High Yield heeft geen Analyst Rating. Dit fonds heeft 4 sterren, een rendement YTD (tot en met mei) van 0,86 procent en een geannualiseerd rendement over de afgelopen drie jaar van 9,44 procent.
Bekijk ook de analistenrapporten van deze obligatiefondsen
HSBC GIF Euro High Yield Bond
Raiffeisen-Europa-HighYield
Fidelity Funds European High Yield
Amundi Fuds Bond Euro High Yield
Aberdeen Global Select Euro High Yield Bond Fund
Neuberger Berman HY Bd USD Adv Acc
Fidelity Funds US High Yield
PIMCO GIS High Yield Bond