Aandelen 1.4 - Morningstar en aandelenbeleggen

Pieter Bailleul 01 oktober, 2010 | 14:50
Facebook Twitter LinkedIn


< 1. Starten met aandelen Aandelenrapporten >

Morningstar biedt aandelenbeleggers een aantal handige tools die u kunnen helpen bij het opbouwen van een goed gebalanceerde en gediversifieerde portefeuille. Zo helpt de X-Ray om te beleggen als een professional: u kunt uw portefeuillesamenstelling nauwkeurig beoordelen en uw eigen risico afzetten tegen een index zodat u een uniek inzicht krijgt in uw rendement-risicoverhouding.

Overzicht van de verschillende tools:

- Aandelensectie (artikelen over ondernemingen die worden gevolgd door Morningstar)

- Belgische aandelen, Europese aandelen, Amerikaansen en wereldwijde aandelen (alle op
  morningstar.be beschikbare aandelenrapporten)

- Aandelen Quickrank (snel aandelen vinden in diverse sectoren en aan verschillende beurzen)

- Koers informatie en financiële gegevens van ondernemingen

- Portefeuille samenstellen en portfeuille analyseren


Hoe kijken de Morningstar analisten naar aandelen?
Morningstar is in de eerste plaats bekend als onafhankelijke beoordelaar van beleggingsfondsen. Naast de 70 fondsanalisten wereldwijd heeft Morningstar echter ook een team van 80 aandelenanalisten die zowel individuele aandelen beoordelen als hun kredietwaardigheid. Dit team helpt niet enkel institutionele beleggers zoals fondsmanagers, pensioenfondsen, verzekeraars en banken, maar stelt haar reserach ook ter beschikking aan de particuliere belegger via de Morningstar website. Samen beoordelen zij wereldwijd ruim 1.700 aandelen, verspreid over 100 verschillende sectoren.

Bij Morningstar maken we gebruik van fundamentele analyse. Daarbij wordt over het algemeen een langere tijdshorizon (2 tot 3 jaar) gebruikt dan gebruikelijk. De focus op het langetermijnperspectief voor een onderneming helpt om de waan van de dag op de financiële markten te negeren. Daarbij wordt een aandeel niet als een verhandelbaar stukje (digitaal) papier gewaardeerd, maar beoordeeld als een deel van een onderneming. Daarmee hebben de Morningstar aandelenanalisten eenzelfde focus als de befaamde belegger Warren Buffet: een aandeel wordt beoordeeld alsof de hele onderneming wordt gekocht.

Stap 1: Fundamentele analyse
De Morningstar-analisten doen hetzelfde primaire onderzoek als andere aandelenanalisten. Daarbij wordt gekeken naar zowel de onderneming als de sector waarin die onderneming opereert. De financiële verslaglegging van de onderneming wordt geanalyseerd en het management wordt geïnterviewd.

Stap 2: Concurrentievoorsprong (Moat)
Dit is het eerste oordeel dat aan een onderneming wordt toegekend. Daarbij wordt gekeken naar de positie van de onderneming ten opzichte van concurrenten. Daarbij helpt het feit, dat elke analist bij Morningstar een specifieke focus heeft op een bepaalde industrie zodat hij in staat is om de ondernemingen onderling met elkaar te vergelijken. Elke analist heeft daarbij 20 tot maximum 25 aandelen waarvoor hij verantwoordelijk is. Er wordt bij de concurrentieanalyse gekeken naar vier specifieke elementen om de concurrentiepositie (moat) van een onderneming te bepalen:

1. Overstapkosten
Hoe hoger de kosten voor een klant om over te stappen op een andere product of dienststen, hoe beter de concurrentiepositie van een onderneming. Microsoft is daar een goed voorbeeld van. De concurrentiepositie van Microsoft is erg sterk dankzij het grote aantal professionele gebruikers die een breed scala aan software  van Microsoft gebruikt. Als zij van softwareleverancier zouden willen wisselen dan zou dit een bijzonder kostbare investering zijn.

2. Kostenvoordeel
Is de onderneming in staat om dezelfde producten als haar concurrenten aan te bieden tegen een lagere prijs (of een hogere marge), dan leidt dat tot een betere concurrentiepositie. Een voorbeeld daarvan In België is Colruyt, dat door haar geoptimaliseerde distributiesysteem en lage kosten voor de inrichting van de winkels, in staat is om de kosten in de onderneming laag te houden. Niet alleen de klant geniet daardoor van een prijsvoordeel, maar ook de marge van Colruyt ligt daardoor boven die van haar concurrenten.

3. Immateriële Activa (Intangible Assets)
Ondernemingen die eigenaar zijn van sterke merken en patenten hebben een duidelijk voordeel ten opzichte van de concurrentie die hierover geen bezit heeft. Johnson & Johnson is daarvan een voorbeeld, het hoge aantal patenten zorgt ervoor dat klanten steeds terugkeren naar de producten van deze farmaceut. Ook Unilever heeft dankzij een breed scala aan sterke merken een bijzondere uitgangspositie ten opzichte van haar concurrenten.

4. Netwerkeffect
Dit is een meer uniek voordeel waarbij een netwerk van kopers een netwerk van verkopers aantrekt. Ondernemingen zoals MasterCard en Visa die kredietkaarten distribueren zijn hiervan een goed voorbeeld. Het netwerk van kaarthouders met een Visa-kaart trekt heel wat ondernemingen aan die deze kaarten aanvaarden.

Morningstar onderscheidt drie verschillende niveaus van concurrentievoorsprong:

- Wide: Deze ondernemingen hebben het grootste concurrentievoordeel en zullen in staat zijn om hun winsten over de lage termijn in stand te houden ten opzichte van hun concurrenten.

- Narrow: Deze ondernemingen hebben een beperktere positie om zich te verweren voor concurrenten.

- None: Deze ondernemingen hebben de minste kans om op lange termijn sterke winsten te genereren ten opzichte van hun concurrentie.


Stap 3: Ontwikkeling van de concurrentiepositie (Moat Trend Rating) 
In het verlengde van het oordeel over de concurrentiepositie van een onderneming ligt een oordeel over de -toekomstige- ontwikkeling van concurrentiepositie. Hierbij wordt een inschatting gemaakt of de concurrentievoordeel van een onderneming sterker of zwakker wordt, omdat Morningstar er vanuit gaat dat een concurrentiepositie dynamisch in plaats van statisch is. De kwalificaties die aan de trend van de concurrentiepositie worden gegeven zijn: positive, stable of negative.

Stap 4: Waardering van de onderneming
Met behulp van een zelf door Morningstar ontwikkeld discounted cashflow model(DCF) wordt de waarde van een onderneming berekend. Daarbij wordt rekening gehouden met alle hierboven genoemde elementen. Hieruit wordt de fair value (of reëele waarde) berekend: de waarde van de onderneming gebaseerd op de toekomstige kasstroom. De fair value wordt op haar beurt vergeleken met de koers waartegen een aandeel van de onderneming verhandeld wordt.

Aan de fair value wordt ook een “zekerheidsoordeel” meegegeven. Die rating geeft aan hoe zeker (of onzeker) een analist is over de verwachte waarde. Daarbij worden verschillende economische scenario’s getoetst. Indien verwacht wordt dat een onderneming het zowel zeer goed als zeer slecht kan doen in de toekomst, dan zal die onzekerheid hoger zijn dan wanneer verwacht wordt dat de verschillende scenario’s voor de toekomst van een onderneming minder ver uit elkaar liggen.
De zekerheidsniveau's zijn: low, medium, high, very high of extreme. 

Hoe hoger de onzekerheid, hoe grote de verdiscontering dient te zijn bij de berekening van de verwachte waarde van het aandeel voordat het aandeel als werkelijk ondergewaardeerd wordt bestempeld.

De analyse van onze aandelenanalisten zijn in verschillende secties op morningstar.be terug te vinden: Belgische aandelen, Europese aandelen, Amerikaansen en wereldwijde aandelen.

Aandelenrapporten
De aandelenanalyses leiden tot aandelenrapporten. Op morningstar.be zijn een groot aantal rapporten over Belgische, Europese, Amerikaanse en werelwijde aandelen te vinden (zie linkjes hierboven) De rapporten zijn geschreven voor de actieve belegger die ook zijn kosten onder controle wil houden door het aantal transacties te beperken. Echt beleggen à la Warren Buffet!

In de aandelenrapporten vindt u verschillende elementen:

Visie
In het onderdeel analyse leest u meer over hoe de Morningstar-aandelenanalisten tot hun conclusie komen. Welke elementen een rol speelden bij het bepalen van de fair value en hoe zij over het algemeen kijken naar de onderneming. Het hoeft beleggers niet te verbazen dat zij in deze sectie niet het laatste nieuws treffen, de aandelenanalisten houden namelijk een lange termijnhorizon vast wat hen helpt om het ruis op de financiële markten te negeren. Belangrijke elementen worden wel steeds opgenomen.

Concurrentievoorsprong
De analisten van Morningstar bepalen de concurrentiepositie van een onderneming door deze te vergelijken met concurrenten. Een onderneming die een stevige concurrentiepositie heeft krijgt de beoordeling “Wide”. Die ondernemingen met een beperkte concurrentiepositie krijgen een rating “Narrow”. Ondernemingen die niet afsteken ten opzichte van hun concurrenten hebben geen positieve concurrentiepositie en krijgen de rating “None”.

In het verlengde van het oordeel over de concurrentiepositie van een onderneming ligt een oordeel over de -toekomstige- ontwikkeling van concurrentiepositie. Hierbij wordt een inschatting gemaakt of de concurrentievoordeel van een onderneming sterker of zwakker wordt, omdat Morningstar er vanuit gaat dat een concurrentiepositie dynamisch in plaats van statisch is. De kwalificaties die aan de trend van de concurrentiepositie worden gegeven zijn: Positive, Stable of Negative.

Fair Value
De verwachte waarde van een onderneming is de prijs die de Morningstar analisten voor het aandeel verwachten voor de lange termijn (2 tot 3 jaar). Die waarde wordt afgeleid uit het discounted cashflow (DCF) model en houdt rekening met de zekerheid van de analisten over de verschillende scenario’s.

Zekerheid fair value
Wanneer de Morningstar analisten een onderneming waarderen, beschouwen ze verschillende (bedrijfs)economische scenario’s. Wanneer die scenario’s ver uit elkaar liggen, zullen ze hun onzekerheid verhogen. Is de toekomst van het bedrijf stabiel waardoor de waardering relatief zeker te voorspellen valt, dan zal de onzekerheid laag zijn. De zekerheidsniveau's zijn: low, medium, high, very high of extreme.

Kopen
Dit is de prijs waarbij de Morningstar analisten aangeven dat beleggers kunnen overwegen om aandelen van de onderneming te kopen. Uiteraard moet de onderneming binnen de portefeuille passen. Aan- en verkoopsignalen mogen niet als advies worden beschouwd.

Verkopen
Dit is de prijs waarbij de Morningstar analisten aangeven dat beleggers kunnen overwegen om de aandelen van de onderneming te verkopen wanneer ze deze in hun portefeuille hebben. Aan- en verkoopsignalen mogen niet als advies worden beschouwd.

Morningstar Credit Rating
Naast het waarderen van de aandelen van een onderneming, beoordeelt Morningstar ook de kredietwaardigheid van de onderneming. Ondernemingen met een sterke financiële boekhouding die zeer kredietwaardig zijn krijgen een AAA-rating.

Bulls
Onder deze noemer geven de aandelenanalisten aan wat de positieve elementen zijn van de onderneming en van het beleggen in dit aandeel. Ze geven aan op welke vlakken de onderneming het goed doet en wat toekomstig succes zal stimuleren.

Bears
Onder deze noemer geven de aandelenanalisten aan wat de negatieve elementen zijn van de onderneming waarmee u als belegger rekening dient te houden. Dit geeft ook onmiddellijk een overzicht van de belangrijkste dreigingen waaraan de onderneming is blootgesteld.

Aandelen Quickrank (aandelendatabase)
Met de Morningstar Aandelen Quickrank kunt u snel en gestructureerd de Morningstar database doorzoeken naar de aandelen die het beste bij u passen. De Quickrank laat toe om na het ingeven van uw zoekcriteria, de aandelen eenvoudig te vergelijken en overzichtelijk te ordenen.





Het bovenste gedeelte van de Aandelen Quickrank is de zoekmodule. Geef uw zoekcriteria in en klik op “Zoek” om de aandelen te bekijken die aan uw criteria voldoen. U kunt zelf de naam of ISIN-code van een aandeel ingeven of selecteren op aandelenmarkten, sectoren of industrieën. Aandelen uit dezelfde markt worden bij Morningstar gegroepeerd. Dat maakt het voor de belegger gemakkelijk om de aandelen die verkocht worden in zijn thuismarkt op te roepen en te ordenen. Bent u op zoek naar een aandeel dat op de Belgische markt verhandeld wordt, kies dan voor NYSE Euronext Brussel. Als u op zoek bent naar aandelen binnen een bepaalde sector en/of industrie, kunt u deze selecteren zodat u een overzicht krijgt van alle aandelen die in de sector verhandeld worden.

Nadat u de aandelen hebt gevonden die aan uw eisen voldoen, dan kunt u deze onderling met elkaar vergelijken door voor verschillende weergaveopties te kiezen. U kunt ook enkele aandelen selecteren en deze in de overige Morningstar tools, zoals de Portefeuille Tool, invoeren.

- Vergelijk: Selecteer verschillende aandelen en vergelijk deze ten opzichte van elkaar. Dit kan handig zijn voor aandelen binnen dezelfde sector of industrie waartussen u twijfelt.

Voeg aan mijn portefeuille toe: Heeft u een aandeel gevonden dat voldoet aan uw eisen, voeg dit dan toe aan uw portefeuille. Met de Watchlist portefeuille houdt u een serie aandelen bij die u wilt volgen. De Transactie portefeuille helpt u alle aan- en verkooptransacties bij te houden.

Selectie ongedaan maken: Wilt u een andere selectie dan deze die u voorheen had, kies er dan voor om eenvoudig alle aandelen te deselecteren. Vervolgens kunt u weer aan de slag om die aandelen die uw voorkeur dragen te vergelijken of toe te voegen aan uw portefeuille.

Met de handige Quickrank kunt u snel aandelen selecteren, met elkaar vergelijken en ordenen. Kies voor de verschillende weergave-opties om het rendement of de waardering van de aandelen met elkaar te vergelijken. Klik op het aandeel wanneer u meer gedetailleerde informatie over het aandeel wilt terugvinden.

Koers informatie en financiële gegevens van onderneming en aandeel
Klikt u in de Aandelen Quickrank op een aandeel dan komt u op een pagina met 
fundamentele informatie over een onderneming en zijn aandeel. Naast de cijfers uit de jaarverslagen van de afgelopen vijf jaar, vindt u er ook meer informatie over de prestaties van het aandeel en een koersgrafiek. Dit is het ideale startpunt voor elke belegger die snel een overzicht wil krijgen van de financiële toestand van een aandeel.
U kunt de koersinformatie ook bereiken door bovenaan op de homepage in de linker zoekbox bij "Naam" de naam van de onderneming in te voeren.

Portefeuilletool & X-Ray
Wanneer u aandelen wilt volgen of aan uw beleggingsportefeuille wilt toevoegen, kan dit eenvoudig met behulp van de Portefeuilletool. Deze laat toe om verschillende portefeuilles te combineren. Belegt u bijvoorbeeld in beleggingsfondsen bij een traditionele bank, maar koopt u aandelen bij een online handelsplatform, dan kunt u deze portefeuilles bij deze aanbieders niet combineren om een goed overzicht te krijgen van uw financiële positie.

De Morningstar Portefeuilletool laat daarentegen toe dat u alle transacties kunt registreren, inclusief het ontvangen van dividenden. Zo bent u steeds op de hoogte van uw huidige posities en van de risico’s die u loopt. De spreiding van uw portefeuille en de diverse overlappingen die u als belegger wilt vermijden, kunt u bovendien in één simpele muisklik naar boven halen door de Morningstar X-Ray te gebruiken.

Lees meer over het samenstellen van een gebalanceerde en goed gespreide portefeuille met behulp van de Morningstar tools in deel 5 van deze aandelengids.


< Woordenlijst   Beleggingsgids >

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Pieter Bailleul

Pieter Bailleul  is Marketing Manager for Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten